DIBRAN FYLLI PËRKTHEHET NË ITALISHT NGA ANGELA KOSTA

DIBRAN FYLLI PËRKTHEHET NË ITALISHT NGA ANGELA KOSTA
POETI KOSOVAR DIBRAN FYLLI PËRKTHEHET NË ITALISHT NGA ANGELA KOSTA


Sot sjellim për lexuesit lirikat e mrekullueshme të regjisorit, aktorit, shkrimtarit, Akademikut, Kryeredaktorit të Revistës Ndërkombëtare Orfeu, poetin kosovar Dibran Fylli.
(Këto poezi janë marrë nga vëllimi poetik: “Sikur të isha hije").

DIBRAN FYLLI vjen me lirikat e tij të dashurisë po aq romantike, përmalluese ashtu sikurse edhe të dhimbshme dhe tej mase të kompletuara me mirëfillësi në të gjithë aspektin dhe këndvështrimin e pejsazhit ku kundrohet me kërshëri, adhurim dhe nostalgji femra të cilën e dashuron me shpirt. Autori Dibran Fylli përshkruan nëpërmjet penës së tij rikthimin e kujtimeve, vitet shkollore, mallin e pashuar për vajzën me gërsheta, vetminë e trishtë teksa përshkon të njëjtat rrugë dikur krah për krah si dy të dashuruar me të. Shumë domethënëse dhe e paraqitshme panorama e freskisë në malin e lartë: dy metafora ndërthurëse dhe simbolike ku retorika shtjellon mjeshtërisht dashurinë e kërkuar me ngulm e cila do të mbesë gjithnjë e freskët edhe pse tashmë është një ëndërr e paarritshme (mali i lartë). Heshtja dhe meditimi ndaj kësaj dashurie të pareshtur dhe të njëkohësisht të pashterur i japin sfondit artistik të vargjeve të autorit ngjyra dhe nuanca të larmishme, të cilat e bëjnë poezinë të rrjedhë si lot nga bebëzat e syve ku fokusohet imazhi i së dashurës, ata sy që vështrojnë larg me mallin e patretur. Pena e Dibran Fyllit skalit me përpikmëri çdo detaj që i përshtatet mendimeve, të cilat edhe pse muza për një çast pushon dhe e "braktis" poetin, gjithsesi çlirohen në vargjet e dashurisë. I gjithë mëshirimi i kësaj dashurie nuk ndalet aspak nga largësia, por vazhdon të fluturojë në livadhet me lulëkuqe apo luleborat shumëngjyrëshe, dukuri këto të cilat ia shtojnë dhe i japin hijeshi dhe bukuri të rrallë vajzës që dashurohet ndër vite. Në qendër të këtyre poezive autori vë ndjeshëm ndjenjën e pastër dhe virtytin e çiltër të saj: Dashurinë! Nëpërmjet penës së tij të veçantë dhe të shkëlqyer, ai e prek me magjepsje dhe fare natyrshëm magjinë e kësaj dashurie, alegori e cila përfshin në brendësi gjithçka që përmban ndjenja e të qenit i dashuruar. Dibran Fylli përdor metonimi mjaft të pasura të cilat na trasportojnë në horizontin pakufi si vetë dashuria që ndjehet me forcë në çdo rresht. Nëpërmjet këtyre metonomve, me trishtim të mbërthyer brenda vetes, shfaqet me të gjithë pasqyrimin e mundimshëm nostalgjia; këto i gjejmë tek etja (dëshirë për të puthur atë që dëshirojmë dhe dashurojmë), ajri përvëlues (mall që djeg në shpirt), shikimi që humbet në horizont (përhumbje në ndjenja) etjer... Në vargjet e Dibranit spikasin shumë sinekdoka të cilat u japin hapësirë jo vetëm termave dhe vargjeve, por edhe arritjes së përmbylljes të kujtimeve, aty ku kujtesa, vitet, koha na çojnë në finalizimin e mendimeve dhe kuptimeve të shumëfishta, mall ky që gjithsesi nuk mbetet në sirtarin e kohës. Vargu "Sikur jeta të më falë shekujt nuk di a do të mjaftonin" është tregues shumë i rëndësishëm dhe konstant. Me këtë autori na lë të kuptojmë se koha, madje as vetë shekujt nuk do të mjaftojnë kurrsesi t'i dedikojmë personit që dashurojmë gjithçka buron nga shpirti. Dibran Fylli shkrimtar bashkëkohor, tek i cili në vargjet e tij të gdhendura me mjeshtërinë e një poeti, fjala madhështor zë rrënjë dhe gjendet në penën e tij ku muza nuk rresht kurrë por vargëzon pa u ndalur duke tejkaluar horizontet dhe kohërat të një dashurie rezistuese ndër shekuj.
..........................................................
Oggi portiamo ai lettori i meravigliosi versi lirici del regista, attore, scrittore, Academico, Caporedattore della Rivista Internazionale, il poeta Dibran Fylli. (Queste poesie sono tratte dalla raccolta: "Se fossi un'ombra").

DIBRAN FYLLI si presenta con i suoi versi lirici d'amore tanto romantici, dolorosi quanto tristi, estremamente completi dal punto di vista e la visione stessa, in tutti gli aspetti del paesaggio dove vede con ammirazione, adorazione e nostalgia la donna che ama con tutta la sua anima. L'autore Dibran Fylli descrive attraverso la sua penna, il ritorno dei ricordi, gli anni della scuola, la nostalgia mai cessata per la ragazza con le trecce, la triste solitudine mentre cammina sulle stesse strade, una volta fianco a fianco con lei. Molto significativo e decoroso il panorama: la freschezza sull'alta montagna: due metafore intrecciate e simboliche dove la retorica espone magistralmente l'amore ricercato con tenacia che resterà sempre fresca purché essendo già un sogno irraggiungibile (montagna alta). Il silenzio e la contemplazione di questo amore implacabile e allo stesso tempo dirompente danno l'idea di un sfondo artistico nei versi dell'autore, di diversi colori e sfumature, che fanno scorrere la poesia come le lacrime dai suoi occhi, in cui si focalizza l'immagine della ragazza che ama così tanto, proprio quegli occhi che, con lo sguardo la cercano disperatamente nel tempo. La penna di Dibran Fylli scolpisce con precisione, ogni dettaglio che si adatta ai pensieri, che, sebbene la musa per un attimo riposa e "abbandona" il poeta, si sprigiona comunque in versi d'amore. Tutta la misericordia di questo amore non si ferma dalla lontananza, ma continua a volare nei prati raccogliendo i papaveri rossi, o le ortensie colorate,  fenomeni che aggiungono e donano la rara grazia e bellezza alla fanciulla che è stata amata nel corso degli anni. Al centro di queste poesie l'autore pone significativamente il suo puro sentimento e la sua sincera virtù: l'Amore! Attraverso la sua penna speciale e geniale, Dibran tocca con fascino e naturalezza la magia di questo amore, l'allegoria che racchiude nell'interiorità tutto ciò che include il sentimento di essere amati. Dibran Fylli utilizza metonimie ricchissime che ci trasportano verso l'orizzonte sconfinato, come l'amore stesso, presente con forza in ogni momento. Attraverso queste metonimie, con tanta tristezza dentro se stesso, appare la nostalgia con tutto il riflesso possibile; ciò la troviamo avendo sete (desiderio di baciare ciò che desideriamo e amiamo), nell'aria che arde (nostalgia che brucia l'anima), nello sguardo che si perde nell'orizzonte (perdersi e emergere nei sentimenti) ecc. Nei versi di Dibran sono prominenti molti sineddoche che danno spazio non solo a termini e versi, ma anche al raggiungimento dell'isolamento dei ricordi, dove la memoria, gli anni, il tempo stesso ci conducono alla finalizzazione di molteplici pensieri e significati, nostalgia però che non rimane nel cassetto del tempo. Il versetto "Se la vita potesse donarmi secoli e non so se basterebbero" è un significato molto importante e costante. Con questo autore ci fa capire che il tempo e persino i secoli non basteranno mai, per dedicare alla persona che amiamo tutto ciò che deriva dall'anima. Dibran Fylli scrittore contemporaneo, nei suoi versi, incisi con la maestria di un vero poeta, la parola grande si radica ritrovandosi abilmente nella sua penna, dove la musa non si allinea mai ma, costantemente verseggia oltrepassando orizzonti e tempi di un amore persistente nei secoli.
..........................................................

DITARI POETIK

Të kam në bebëzat e syrit tim
që më lotojnë mëngjes e mbrëmje
shikimin e ruaja vetëm për ty  
të kam në mendje përherë.
Shikimi më fluturonte
përtej oqeanit përvëlues
silueta jote shtrihet në peizazh
kur muza më pushon
portretin tënd e imagjinoj
që pena skalit vargëzimin për ty
nëpër orë letrare thur vargun si Esenini.

Ana ti më je e vetmja temë
malli e dashurie.
Sikur jeta të më falë shekujt
nuk di a do të mjaftonin
që ta përfundoj ditarin tim poetik.

Tani më fytyrë të rrudhosur
shëtis parkun e qytetit
rrugëve që hapëruam së bashku
bashkë me zogjtë shtegtar.
Flasim për vitet që lamë pas
kujtimet mbesin në sirtarin e mendjes
princi i ëndrrave të tua...
nuk mund të marr frymë
as të jetoj pa ty...

IL DIARIO POETICO

Nei miei occhi ci sei
che mattina e sera lacrimano.
Lo sguardo solo per te tenevo
nella mia mente sei da sempre.

Oltre l'oceano rovente volava lo sguardo
la tua silhouette nel paesaggio si estende.
Quando la mia musa si rilassa
il tuo ritratto immagino
ove la penna per te versi scolpisce

Nelle ore letterarie,
versi scrivo come Esenin.
Ana Tu sei l'unica tema
di nostalgia e amore.

Se la vita secoli potesse donarmi
non so se basterebbero
per finire il mio diario poetico.

Ora con il viso grinzoso
nel parco della città passeggio
sulle strade che insieme percorremmo
insieme agli uccelli migratori.

Parliamo degli anni che dietro lasciammo
i ricordi nel cassetto della mente rimangono
il principe dei tuoi sogni...
Non riesco a respirare
nemmeno vivere senza te...
..........................................................

BUKURI E RRALLË

Plisi mbi vetulla
e këmisha e bardhë rreth vitheve të tua
si dëbora në bjeshkët e larta
është bukuri e rrallë.

Nën dëborën e bjeshkëve
fshihet lulebora shumëngjyrëshe
bariu kërkon strehim nga acari
që ta ujisë lulen nën këmishën e bardhë.

Bardhësitë e bjeshkëve të larta
këmisha e bardhë rreth vitheve të tua
mbesin bukuri e paparë...

RARA BELLEZZA

Zolla sulle sopracciglia
e la camicia bianca intorno ai tuoi fianchi
come la neve in cima alla montagna
è di una rara bellezza.

Sotto la neve delle montagne
l'ortensia variegata si nasconde
Il pastore rifugio cerca dal gelo
per annaffiare il fiore
sotto la camicia bianca.

Il candore delle montagne alte
la camicia bianca intorno ai tuoi fianchi
bellezza mai vista rimangono...
..........................................................

NJË NATË

Një natë pa yje e hënë
dëgjova zërin e shpirtit tim
të marr penën e të thur vargje...

As dritë qiriu nuk kisha
nxitimthi dola nën degët e blinit
aty ku ndjeja aromë dashurie.

Po ç’është kjo natë e llahtarshme?
Ajri më djeg e goja më është etur
shikimi më iku në hapësirë
aty ku imagjinoja fytyrën tënde.

U mundova t’i them dy fjalë
por ti ike pa lamtumirë...

Ika në dhomën time të errët
agu i mëngjesit të më zbardh mbi letër.
Muzgu i muzës ndryshoi pamje
preka magjinë aty ku ndodhesh Ti.

Pena e muza pushuan
vargëzimi vazhdoi në heshtje
nga shpirti ende i pafjetur...
e gjeni në ditarin tim të pashkruar...

UNA NOTTE

Una notte senza stelle e luna
la voce della mia anima sentii
a prendere la penna
i versi scrivendo...
Nemmeno la luce di una candela ebbi
in fretta sotto i rami del tiglio uscii
lì  dove il profumo dell'amore sentii.

Ma cos'è questa notte spaventosa?
L'aria mi arde e la bocca ha sete.
Lo nello spazio via se ne andò
laddove immaginavo il tuo volto.

Dirti due parole cercai
ma tu senza un addio te ne andasti...

Nella mia stanza oscura andai
l'alba del mattino venisse
mi trovasse scrivendo
Il crepuscolo della musa vista cambiò
la magia toccai lì dove Tu ci sei.

Smisero la penna e la musa
in silenzio continuarono i verseti
dall'anima ancora insonnia...
Nel mio diario ancora non scritto
la troverete...
..........................................................

SI NË ËNDËRR

Në natën pa hënë
flasim për notat e shkollës
rendisim rreshtin e hartimit
me temën për dashuri.

Si në ëndërr
syri më rrëshqiti poshtë trupit tënd
ndaloi në oazën e ngushticës
aty në oqeanin përvëlues
në natën e trazuar.

Yjet në qiell lëvizin vrullshëm
hëna fillon të skuqet
natë e gjatë sa një shekull
errësira e natës
si me shigjetë vret.

Shikoj flokët tua ngjyrë gështenjë
me gërshetin lëshuar pas shpine
në oazën e ngushticës
këtë natë pa hënë
nuk hezitoi të mbytem
në oqeanin përvëlues...

COME NEL SOGNO

Nella notte senza luna
dei voti scolastici parliamo
mettendo in ordine la riga del compito
con il tema per l'amore.

Come nel sogno
sotto il tuo corpo il mio occhio scivolò
nell'oasi stretto si fermò
lì nell'oceano incandescente
nella notte inquieta.

Le stelle nel cielo a raffica si muovono
la luna diventando rossa iniziò
notte lunga quanto un secolo.
Il buio della notte
come una freccia uccide.

Guardo i tuoi capelli castani
con la treccia dietro la schiena
nell'oasi dello stretto
questa notte senza luna
non esito ad annegare.
nell'oceano rovente...
..........................................................

TË KËRKOVA

Të kërkoj aty
ku kërkimi s’mbaron.
Pushoj në vendin
ku shkruanim letra dashurie.

Të kërkoj aty
ku dielli lind e s’perëndon
ndaloj hapërimin
që të mbledh lule livadheve.

Të kërkoj aty
në malin e pafund
mes freskisë së erës
ku vetëm gjethet shushuritin.
Shtanga në pritje
heshtja me kaplloi shpirtin
mes fushave të blerta
mes lulëkuqeve dëshmi.

Nata më mori me vete
mua dhe kujtimin tënd
fytyrëqeshur si gjithëherë
të kujtoj sot e përmot.

TI CERCAI

Ti cerco lì
dove l'impresa non finisce.
Riposo nel posto
dove lettere d'amore scrivevamo.

Ti cerco lì
dove il sole sorge e non tramonta.
L'incamminare fermo
per raccogliere fiori sui prati.

Ti cerco lì
sulla montagna infinita
tra la freschezza del vento
dove solo le foglie frusciano.

In attesa mi stupii
la mia anima il silenzio catturò
tra i campi verdeggianti
tra i papaveri testimoni.

La notte via mi portò
me e il tuo ricordo
volto sorridente come sempre
ti ricordo oggi e per sempre.
..........................................................

Sjellim për lexuesit edhe biografinë e autorit:

Dibran Fylli ka lindur në Açarevë të Skënderajt më 29 shtator të vitit1956. Ai ka mbaruar Akademinë për Teatër, Radio, Film dhe Televizion (AGRFT) në Lubjanë. Dibran Fylli është regjizor, shkrimtar, poet dhe Kryeredaktor i Revistës prestigjoze Orfeu në Prishtinë – Kosovë.
Ai është gjithashtu:
– Anëtar i Shoqatës “Migjeni” dhe revistës “Alternativa” në Lubjanë.
– Pjesëtar i radhëve të para të UÇK-së dhe udhëheqës i Njësitit të parë “Shkoza2” në Açarevë.
– Pjesëmarrës i shumë betejave, i plagosur në betejën e Llapushnikut më 8 maj 1998.
– Themelues i Trupës Artistike Ushtarake “Hamëz Jashari” të UÇK-së.
– Ideator skenarist e organizator i Manifestimit Përkujtimor “Ditët e Përndritjës” tashmë “Epopeja e UÇK-së” e cila organizohet më 5, 6 dhe 7 mars – e njohur si “NATA e ZJARREVE”.
-Ka qenë Shef i TAU “Hamëz Jashari” të UÇK-së dhe TMK-së (1998-2002).
– Ideator, skenarist e regjisor i Festivalit Folklorik “I këndojmë lirisë” kushtuar figurës madhështore të UÇK-së Mujë Krasniçi – KAPUÇI (Klinë 6, 7 dhe 8 Qershor).
– Autor dhe skenarist i programit artistik “Ai është i gjallë” (pjesa -I- dhe -II-) 
– Autor i shumë skenarëve dhe organizator i dhjetëra Akademive Përkujtimore e Solemne.
– Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Klubit të Shkrimtarëve “Vorea Ujko” në Klinë.
– I arrestuar nga gjykata e UNMIK-ut dhe i privuar nga liria për 4 vjet – 1365 ditë, ku më pas u lirua si i pafajshëm.
Vepra e  botuara të Dibran Fyllit:
1. Përmbledhje poezish “Të fala nga Stambolli” (Tiranë, 1998) 
2. Argumente “Drenica dikur dhe sot” 
(Tiranë, 1998) 
3. Përmbledhje poezish “Ai është i gjallë” (Rilindja, Prishtinë 2000)
4. “Edhe kjo është pjesë e jetës” roman “KSH
“Vorea Ujko” (Klinë, 2006).
5. “Ditari i Tafrruk Tafrrukuci  të Tafrrukajve” komedi – humor (Klinë, 2006) 
6. “Sharkia e Drenicës”,  KSH “Vorea UJKO”
(Klinë, 2007) 
7. “1365 ditët e jolirisë” – Përmbledhje poezish  (LSHK, 2012)
8. “Prekazi brezni trimash” kronologji në 7 gjuhë – LSHK (2013)
9. “Edhe kjo është pjesë e jetës”, roman – (ribotim ) LSHK, ( 2013)
10. “Hasan Prishtina, stërnip i Avdullah Veliqit”, monografi – Prishtina Press (2013)
11. “Tahir Meha – 5 breza pushkë lirie”, kronologji (shqip dhe anglisht) “Meshari” (2014)
12. “Sharkia e Drenicës” (ribotim) LSHK, Prishtinë, (2015)
13. “Lulëkuqet  e lirisë” – Çdo shesh një përmendore, antologji poetike – “Meshari” (2015)
14. “Fryma e Lirisë” poezi – Meshari (2016)
15. “Hasan Prishtina, stërnip i Avdullah Veliqit”, monografi (botimi i dytë – 2018)
16. “Penë e Pushkë”, poezi, Botues SHKAL “Naim Frashëri” (Prishtinë 2018)17. “Tokë e mbjellë me varre”, argumente, (Prishtinë, 2020
18. “Prishtina ime” (kumtesa, poezi) Prishtinë (2021)
19. “Konti i letrave shqipe”, (Intervista, vështrime, recensione – 2021)
20. “Ujëvarë fjalës artistike” –  poezi 
(Prishtinë, 2022)
21. “Ditari i të vërtetave – Udhët e sakrificave” –  ditar (Prishtinë, 2023)
22. “Prekazi brezni trimash” kronologji në 9 gjuhë – (ribotim i tretë me plotësime, (2023) 
23. “Hasan Prishtina, Ideolog i çështjes kombëtare”, monografi (2023). 
Dibran Fylli është nderuar me shumë çmime letrare dhe po përmendim disa prej tyre.
 Ai është vlerësuar me:
– Çmimin letrar “Metafora 1”, për poezinë “Në sheshin e lirisë” – (për poezinë e lauruar, në Festivalin ndërkombëtar të poezisë “Drini poetik 2012)
– Çmimi “Shën Jeronimi Ilir”, poezia “Nderim para Legjendës”, (Vendi i parë, në Takimet e “Dom Mikelit 2012” në Stubëll)
– Çmimi i Diasporës, poezia “Çdo shesh, një përmendore” – (Vendi i parë, në Festivalin Ndërkombëtar të letërsisë, Besianë, 2013). 
-Vendi i parë – Krijimtari letrare, (Konkurs artistik për Ditën e Dëshmorëve, Malishevë, 2014)
– Vendi i dytë – në Manifestimin letrar “Malli poetik i Kosovës” (2014)
– Çmimi -I- Konkursi poetik (Tiranë)
Çmimi -II- Festivali Mbarëkombëtar i poezisë, (Gjakovë). 
Dibran Fylli ka bërë Fotografi dhe xhirime ekskluzive gjatë luftës 1997 – 1999:
– mbi 200 fotografi
– mbi 400 minuta xhirime filmike ekskluzive
filma të realizuar
– film artistik në dy pjesë “Deri kur…?” (1996)
– komedi “Kalanica e Kadiut“ (1996)
– filmi i shkurtër “Qyteti i zi” (2014) – pjesëmarrës në Festivalin Ndërkombëtar të filmit ballkanik në Pogradec dhe në Festivalin e filmit “Hyjnesha në Fron”, në Javën e filmit shqiptar (Nju Jork – SHBA) 
– seriali “Rri n’shpi” – (2019). 
Dibran Fylli ka realizuar shumë filma dhe ka marrë pjesë në shumë role.
..........................................................

Portiamo ai lettori anche la biografia dell'autore:

Dibran Fylli è nato ad Açareve in Skenderaj il 29 settembre 1956. Si è laureato all’Accademia di teatro, radio, cinema e televisione (AGRFT) di Lubiana. Dibran Fylli è regista, scrittore, poeta e Caporedattore della prestigiosa rivista “Orfeu” a Pristina – Kosovo. Lui è anche: 
– Membro dell’Associazione “Migjeni” e della rivista “Alternativa” di Lubiana. 
– Membro delle prime file dell’UCK e leader della prima unità “Shkoza2” ad Açareve. 
– Partecipante a numerose battaglie, ferito nella battaglia di Llapushnik l’8 maggio 1998. 
– Fondatore della Compagnia Artistica Militare “Hamez Jashari” dell’UCK.
– Ideatore, sceneggiatore e direttore del Festival del Folklore “Cantiamo alla Libertà” dedicato alla grande figura dell’UÇK Muje Krasniçi – KAPUÇI (Klinë 6, 7 e 8 giugno). 
– Autore e sceneggiatore del programma artistico “È vivo!” (parti – I – e -II -) 
– Autore di numerose sceneggiature e organizzatore di dozzine di Solenne Memorial Academici. 
– Membro della Lega degli scrittori del Kosovo e del Club degli scrittori “Vorea Ujko” a Klina. 

Le Opere pubblicate di Dibran Fylli:
1. Raccolta di poesie “Saluti da Istanbul” (Tirana, 1998) 
2. Argomenti “Drenica una volta e oggi” (Tirana, 1998) 
3. Raccolta di poesie “È vivo” (Rilindja, Pristina 2000) 
4. “Anche questo fa parte della vita” romanzo “KSH “Vorea Ujko” (Klin, 2006). 
5. “Diario di Tafrruk Tafrrukuci di Tafrrukaj” commedia – umorismo (Klinë, 2006) 
6. “Sharkia e Drenica”, KSH “Vorea UJKO” (Klin, 2007) 
7. “1365 giorni di non libertà” – Raccolta di poesie (LSHK, 2012) 
8. Cronologia “Prekazi generazione d’eroi” in 7 lingue – LSHK (2013) 
9. “Anche questo fa parte della vita”, romanzo – (ristampa) LSHK, (2013) 
10. “Hasan Prishtina, pronipote di Avdullah Veliq”, monografia – Prishtina Press (2013) 
11. “Tahir Meha – 5 generazioni di fucili della libertà”, cronologia (albanese e inglese) “Meshari” (2014) 
12. “Sharkia e Drenica” (ristampa) LSHK, Prishtina, (2015) 
13. “Papaveri della libertà” – Ogni piazza un memoriale, un’antologia poetica – “Meshari” (2015) 
14. Poesia “Spirito di libertà” – Meshari (2016) 15. “Hasan Prishtina, pronipote di Avdullah Veliq”, monografia (seconda edizione – 2018) 
16. “Penna e Fucile”, poesie, Editore SHKAL “Naim Frashëri” (Pristina 2018) 
17. “Terra seminata di tombe”, argomentazioni, (Pristina, 2020)18. “La mia Pristina” (lettere, poesie) Pristina (2021) 
19. “Il Conte delle lettere albanesi” – (Intervista, recensioni ( 2021) 
20.”Cascata della parola artistica” – poesie (Pristina, 2022)
21. “Diario delle verità – Vie di sacrifici” – diario (Pristina, 2023) 
22. Cronologia “Prekazi Generazione d’Eroi” tradotto in 9 lingue – (terza ristampa con capitoli aggiunti (2023) 
23. “Hasan Prishtina, ideologo della questione nazionale”, monografia (2023). 
Dibran Fylli è stato insignito di numerosi premi letterari e ne citiamo alcuni. È stato valutato e premiato con: 
– Premio letterario “Metafora 1”, per la poesia “Nella piazza della libertà” – (per la poesia vincitrice, al festival internazionale di poesia “Poetic Drini 2012)
– Premio “San Jeronimi Ilir”, la poesia “Omaggio alla leggenda”, (Primo posto agli Incontri “Dom Mikeli 2012” a Stubëll) 
– Premio Diaspora, la poesia “Ogni piazza, un memoriale” – (Primo classificato, al Festival Internazionale della Letteratura, Besiane, 2013). -Primo posto Ideatore letterario, (concorso artistico per il Giorno dei Martiri, Malishevë, 2014) 
– Secondo posto – nella manifestazione letteraria “Il tesoro poetico del Kosovo” (2014) 
– Premio -I- Concorso di poesia (Tirana) Premio -II- Festival Nazionale della Poesia, (Gjakova). 
Dibran Fylli ha inoltre realizzato fotografie e riprese esclusive durante la guerra 1997-1999: 
– Oltre 200 immagini 
– oltre 400 minuti di filmati esclusivi film realizzati 
– lungometraggio in due parti “Fino a quando…?” (1996) 
– Commedia “Kalanica e Kadiut” (1996) 
– Il cortometraggio “La Città Nera” (2014) 
– Ha partecipato all’International Balkan Film Festival di Pogradec e al Film Festival “La Dea sul trono” (New York – USA)
– La serie “Resta a casa” – (2019). 
Dibran Fylli ha realizzato tanti film dove ha partecipato anche come attore.

Preparato da Angela Kosta Academica, scrittrice, poetessa, pubblicista, traduttrice, Direttrice sul giornale Dritare e Re  - Nuova Finestra e Vice Direttrice & Vice Caporedattrice su Albania Press.