Donnia Ghezlane-Lala - RRËNJET... (shqipëroi Ismail Ismaili)
Moderator 
GJITHÇKA QË PIKTURA E RRËNJËVE TË PEMËS NA TREGON PËR MOMENTET E FUNDIT TË VAN GOGH
Nga Donnia Ghezlane-Lala
Vincent van Gogh e pikturoi këtë pëlhurë përfundimtare më 27 korrik 1890 në Auvers-sur-Oise, në të njëjtën ditë që ai qëlloi veten në gjoks.
Më 20 maj 1890, Vincent van Gogh u vendos në bujtinën e tij të vogël në Auvers-sur-Oise, pasi kishte kaluar një vit në azilin psikiatrik të Saint-Paul de Mausole, ku ishte sa më afër gjendjes njerëzore. I vendosur rreth tridhjetë kilometra në veri të Parisit, ky fshat e frymëzoi shumë për punën e tij të fundit dhe e lejoi të takonte mjekun që do ta ndiqte deri në fund të jetës së tij: doktorin (dhe artistin) Paul Gachet. Ai do t'i kalojë shtatëdhjetë ditët e fundit atje.
Më 27 korrik, Van Gogh tentoi vetëvrasjen duke qëlluar veten në gjoks. Dy ditë më vonë, ai iu nënshtrua plagëve të marra, në moshën 37-vjeçare. Piktura e fundit – mezi e përfunduar – që la pas është Rrënjët e Pemës. E pikturoi ditën e vetëvrasjes; Prandaj është piktura e fundit që ai pa dhe punoi para se të vdiste. Tani është pjesë e koleksionit të Muzeut Van Gogh në Amsterdam dhe udhëton rregullisht për ekspozita në vende të tjera.
Peizazh mendor
Gjeth i gjelbër, trungje dhe rrënjë blu, ngjyrë kafe në sfond dhe grurë diellor... Ky peizazh thotë shumë për horizontin mendor të piktorit holandez më 27 korrik 1890. Atë ditë, Van Gogh shkoi në rrugën Daubigny, jo shumë larg bujtinës Ravoux ku jeton, për të pikturuar Rrënjët e Pemëve. Mund ta imagjinojmë rrugën e tij: ai vishet, merr pajisjet e tij, mbyll derën dhe ecën 150 metra. Pikërisht vizaton me qetësi, vëzhgon punën e tij me gjithë peshën e tëmthit, bën një hap prapa, shton hije, reliev, ngjyrë, troket me penelin e tij në paleta, përfundon punën. Formati, në katror të dyfishtë, është i njëjtë si për një pjesë të mirë të veprave të tij në fund të jetës: sjell një ndjenjë horizonti, ndoshta atë që i mungonte për të perceptuar pak shpresë në të ardhmen e tij.
Më vonë gjatë ditës, ai bën gjestin që ne njohim: qëllon veten, duke synuar zemrën e tij. I plagosur, ai kthehet në han dhe ankesat dhe dhimbja e tij tërheqin Arthur Ravoux, menaxherin e tij. Shpejt, ne duhet ta trajtojmë atë. Ai thërret doktorin Jean-Baptiste Mézery, i cili bën një diagnozë të qartë: është e pamundur të operohet. Doktor Gachet, i cili mbërriti më vonë, konfirmoi diagnozën. Vëllai i Van Gogh, Theo, u informua të nesërmen në mëngjes dhe nxitoi të vinte. Momentet e fundit të Van Gogh do të jenë me Theo, pranë shtratit të tij.
Specialisti Wouter van der Veen tregoi se drita në pikturë mund të jepte informacion mbi goditjet e fundit të brushës së Vincent van Gogh: ato do të ishin bërë në fund të pasdites, sipas tij. “Kjo zonë ishte dokumentuar tashmë nga Van Gogh në piktura të tjera. Shpesh i duhej të kalonte andej për të shkuar në fushat pas Château d'Auvers, ku pikturoi disa herë gjatë javës së fundit të jetës së tij dhe ku kreu vetëvrasje. [...] Vincent van Gogh mendoi për pikturat e tij për një kohë të gjatë. Për të bërë një pikturë me një përbërje kaq komplekse, duhet të keni zgjuarsi për ju. […] Gjesti i tij i fundit u krye në një mënyrë të vetëdijshme dhe të kthjellët.”
Për rrënjët e para që vizatoi, në vitin 1882 në Studimi i një Peme, artisti i shkroi vëllait të tij: "Doja të shprehesha, si në fytyrën e një gruaje të zbehtë dhe të hollë, ashtu edhe në këto rrënjë të zeza dhe të turbullta me nyjet e tyre diçka nga lufta për jetën.” Në këto rrënjë të groposura, të forta, shqetësuese, me lëvizjet e tyre të ndërlikuara, komplekse, të pakapshme dhe kaotike, mund të lexohen trazimet e shpirtit të Van Gogut. E megjithatë, në mes të gjithë kësaj, është ngjyra e diellit, e sanës, e grurit, e arave përreth. Ndoshta në këtë të verdhë, Van Gogh projektoi lirinë, lehtësimin, pushimin që e priste.
Shqipëroi Ismail Ismaili
