80 VJET PAS VDEKJES SË SAJ, ANA FRANK
Asnjë libër nuk ka pasur më shumë ndikim se Ditari i Ana Frankut pas vitit 1945. E kanonizuar, e përkthyer në 60 gjuhë, vepra e Ana Frankut është sot e censuruar në disa shtete Trumpiste të Amerikës, por edhe në kampuset e krahut të majtë, ndërsa statuja e saj vandalizohet në Amsterdam.
Dita e saktë nuk dihet, por pikërisht këtë muaj, saktësisht 80 vjet më parë, Margot dhe më pas Ana Frank vdiqën nga tifoja në kaosin e mbipopulluar të Bergen-Belsen, vetëm disa javë përpara se kampi të çlirohej nga britanikët.
Anë la pas dorëshkrimin e ditarit të famshëm, i cili u botua për herë të parë në Holandë, tre vjet më vonë, nga babai i saj Otto, me titullin Aneksi Sekret. Asnjë vepër tjetër letrare, që nga viti 1945, nuk ka pasur aq ndikim sa ky libër, i cili është përkthyer në më shumë se gjashtëdhjetë gjuhë. Megjithatë, ai mbetet pak i njohur dhe fati i tij është i çuditshëm. I sulmuar që nga fillimi i viteve 1950, si një falsifikim nga qarqet negacioniste (është, në kuptimin e ngushtë, mohimi i ekzistencës së Shoah. Në një kuptim të gjerë, negacionizmi i referohet një mohimi të gjenocideve të caktuara ose krimeve të mëdha, pavarësisht nga prania e provave flagrante të raportuara nga historianët), nuk ka reshtur së shqetësuari. Sot, libri është i ndaluar në SHBA në disa shkolla publike në shtetet Trumpiste si Teksasi, Florida dhe Iowa, por në vitin 2021 tashmë në Exleben të Gjermanisë, menaxhmenti i një shkolle të Anne Frank vendosi që emri i saj, nuk ishte më i përshtatshëm për fëmijët e sotëm . Në korrik 2022, përsëri në Shtetet e Bashkuara, por këtë herë në qarqet e krahut të majtë, kujtimi i Anne Frank, u kritikua në kampuse, madje edhe në mesin e disa gazetarëve yje të NYT, duke përfituar nga privilegji i panevojshëm i Bardhë. Në vitin 2023, përsëri në Gjermani, drejtuesi i një çerdhe të Anne Frank, shprehu dëshirën për të ndryshuar emrin e institucionit, për të shmangur, çdo konotacion politik, pasi prindërit e fëmijëve me prejardhje emigrante, nuk e kuptojnë se si një qendër çerdhe, mund të mbajë emrin e një gruaje hebreje . Dhe vitin e kaluar, më në fund, statuja e Anne Frank, në Amsterdam, u vandalizua dy herë nga protestuesit anti-sionistë. Kështu, i kanonizuar dhe i urryer, ky libër, kjo fytyrë, ky emër mbetet, përtej shekujve, një shenjë misterioze e kohërave.
Përktheu Ismail Ismaili