SI TA DALLOJMË VETMINË TEK TË MOSHUARIT TANË?
Moderator 
SI TA DALLOJMË VETMINË TEK TË MOSHUARIT TANË?
Vetmia e pazgjedhur është një emocion shkatërrues. Kur ndihet tek të moshuarit, rekomandohet të dini se si ta zbuloni për ta zgjidhur atë.
Jeni ndjerë ndonjëherë i vetmuar por me dëshirën për t'u shoqëruar? E keni ndjerë boshllëkun e prodhuar nga vetmia? A e keni ndjerë trishtimin dhe zhgënjimin e ditur se jeni vetëm? Këto pyetje janë një ushtrim për të praktikuar ndjeshmërinë. Realiteti është se vetmia është një emocion që është gjithnjë e më i pranishëm në shoqëri dhe që prek veçanërisht popullatën e moshuar. Për këtë arsye, sot duam të flasim se si të zbulojmë vetminë tek të moshuarit tanë me synimin për ta parandaluar atë.
Ka dy lloje vetmie: ajo që kërkojmë kur duhet të shkëputemi nga bota që na rrethon për t'u "rilidhur" më vonë, dhe vetmia që imponohet, larg të qenit e kërkuar, e cila vepron si pllaka mermeri dhe na ngadalëson, na trishton, na dëshpëron dhe na izolon.
Vetmia në pleqëri është një parashikues i fuqishëm i vetëvrasjes dhe na takon ne ta zbulojmë dhe ta luftojmë atë.
Vetminë
Vetmia është një situatë. Kjo mund të tingëllojë e çuditshme sepse edhe vetmia është një emocion, por është e vërtetë. Vetmia është një situatë komplekse në të cilën një mori faktorësh rreziku hyjnë në lojë. Një faktor rreziku është ndonjë ngjarje ose karakteristikë që rrit gjasat për të përjetuar vetminë. Përveç kësaj, faktorët e rrezikut theksojnë intensitetin e emocionit të vetmisë kur ajo vendoset thellë në trupin tonë.
Kështu, faktorët e rrezikut që ndikojnë në vetminë mund të klasifikohen në tre akse:
- Faktorët personalë, të cilët i referohen çështjeve të tilla si “gjinia”, tiparet e personalitetit, niveli i arsimimit dhe statusi social-ekonomik apo shëndetësor.
- Faktorët familjarë, veçanërisht kur marrëdhëniet familjare janë të dobëta ose të mangëta. Këtu përfshihet edhe foleja bosh, e cila është eksperienca që shoqëron largimin e fëmijëve nga shtëpia.
- Faktorët kontekstualë, pra situata në të cilën ndodhemi, si p.sh. largimi nga tregu i punës pas daljes në pension, rrjeti i dobët social ose mungesa e aktiviteteve të këndshme.
Përveç kësaj, të qenit një person që kujdeset për të tjerët është gjithashtu një faktor rreziku sepse mund të gjenerojë një ndjenjë izolimi të shkaktuar nga shqetësimi për mirëqenien e personit që kujdeset në rast mungese.
Vetmia tek të moshuarit tanë: si ta identifikojmë atë
Ekziston një mjet që mund të na ndihmojë: shkalla ESTE II për të matur vetminë. Në saje të kësaj shkalle, ne mund të vlerësojmë dhe zbulojmë vetminë në fusha të ndryshme:
Familjare
Thuhet se familja është larg nga ajo që të zgjidhet, ndryshe nga miqësitë. Megjithatë, lidhjet e forta, të pasura dhe të mira familjare veprojnë si një jastëk që mbron vetminë. Për të eksploruar këtë fushë, ne mund të shtrojmë pyetje të tilla si:
• Sa shpesh ndiheni sikur askush nuk është pranë?
• A ndiheni të afërt me familjen tuaj?
• A ndiheni pjesë e një familjeje?
• A kujdeseni për familjen tuaj dhe a kujdeset familja juaj për ju?
Fatkeqësisht, ka gjithnjë e më shumë raste kur fëmijët priren të harrojnë prindërit e tyre. Pse ka fëmijë që nuk i vizitojnë prindërit? Kjo ndonjëherë ndodh për shkak të një nevoje emocionale nga ana e fëmijëve kur bëhet fjalë për ndërprerjen e lidhjeve me prindërit e tyre. Në çdo rast, është e mundur që këto sjellje të shkaktojnë ndjenja zhgënjimi dhe dëshpërimi që ushqejnë më tej emocionin e vetmisë.
Martesore
Beqaria është një shoqërues i keq në rrugëtimin e jetës. Të mos kesh një partner që të jetë me ne gjatë pjesës së fundit të jetës sonë mund të jetë e vështirë dhe mund të luajë një rol në vetminë që ndjejmë. Për ta zbuluar atë, ne mund të kërkojmë gjëra të tilla si:
• A ndiheni sikur keni dikë për të ndarë jetën tuaj?
• A keni një partner romantik që ju jep mbështetjen dhe inkurajimin që ju nevojitet?
• A keni dikë që të plotësojë nevojat tuaja emocionale?
Vetmia martesore mund të shfaqet edhe pas humbjes së një personi të dashur. Në këtë kuptim, vetmia përkeqësohet nga procesi i pikëllimit dhe mund të kërkojë kujdes të veçantë. Me shumë mundësi, të moshuarve tanë do t'ju duhet t'u kushtohet më shumë vëmendje ndërsa pajtohen me humbjen e bashkëshortit të tyre.
Mbështetja e të moshuarve pas humbjes së bashkëshortit është thelbësore.
Sociale
Mbështetja e perceptuar sociale ka të bëjë më shumë me atë që besojmë sesa me atë që kemi. Kështu, një person që ka një rrjet të madh dhe të pasur social, me shumë miq, mund të ndihet shumë i vetmuar. Këtu janë shembujt e pyetjeve të përfshira në shkallën ESTE II:
• A keni dikë me të cilin të flisni për problemet tuaja të përditshme?
• A keni miq ose familjen kur keni nevojë për ta?
• A mendoni se ka njerëz që kujdesen për ju?
• Dhe natën, a ndiheni vetëm?
Si përfundim, rëndësia e të diturit se kemi mbështetje lidhet më shumë me perceptimin dhe vlerësimin që ne i bëjmë asaj sesa me sasinë.
“Vetmia është bindja e trishtuar e të qenit i përjashtuar, për të mos pasur qasje në këtë botë të ndërveprimeve; është një gjendje e shqetësimit emocional që ndodh kur një person ndihet i keqkuptuar ose i refuzuar nga të tjerët ose i mungon shoqëria për aktivitetet e dëshiruara, fizike dhe intelektuale, ose për të pasur intimitet emocional. »
Përktheu Ismail Ismaili
Bibliografia
•Psicólogos, D. C. O. de. (s. f.-c). Protocolo para la detección de la soledad no deseada en personas mayores. www.infocoponline.es.
