DIALEKTIKA E ZOTËRISË DHE SKLLAVIT
Olivier Tinland Profesor i filozofisë në Universitetin Paul Valéry të Montpellier
Dialektika tek Hegele
Hegeli do të ndërmarrë një hap të ri dhe do të shohë në dialektikë jo thjesht diçka që ka të bëjë me mendimin, por diçka që ka të bëjë me realitetin. Pra realiteti është dialektik për Hegelin. Kjo do të thotë se ky realitet nuk është thjesht një koleksion i gjërave ekzistuese që janë aty pranë njëra-tjetrës, por se ai përshkohet nga një formë negativiteti. Për Hegelin gjërat nuk mbeten ato që janë, janë gjëra të fundme dhe si të tilla barten përtej vetvetes. Pra, mishërimi i dialektikës është koha, në aspektin e saj natyror dhe njerëzor, domethënë Histori. Çdo gjë i nënshtrohet kohës dhe prej andej thirret të lindë, të rritet, të zhvillohet dhe të zhduket për shembull. Ky është një version i dialektikës. Por në përgjithësi, dialektika është pikërisht një proces në të cilin një realitet do të çohet në mohimin e asaj që është menjëherë, të transformohet dhe të bëhet diçka tjetër. Kjo është ajo që ne do të dëshmojmë në konfigurimin e zotërisë dhe shërbëtorit.
Mendoni për jetën
Të menduarit për jetën ishte për Hegelin objektivi i filozofisë. Megjithatë, të mendosh për jetën do të thotë të mendosh për fenomene kaq komplekse, kaq të ndryshueshme, saqë imponimi i thjeshtë i koncepteve fikse mbi to çon vetëm në prodhimin e abstraksioneve, në kapjen e të gjallëve dhe të vdekurve. Nga ky këndvështrim, dialektika është një përpjekje mjaft e paprecedentë në historinë e filozofisë, për t'i dhënë vetes një imazh, një konceptim mendimi që është në standardet e jetës. Është shumë e ndërlikuar, është diçka që do ta gjejmë te Niçe më vonë në një formë shumë të ndryshme. Por te Hegeli ekziston tashmë kjo ambicie ekstreme që do të thotë: në vend që të kundërshtojmë mendimin me jetën, në vend që të besojmë se sapo të zbatojmë konceptin për të gjallët, ne "mumifikojmë" këtë gjallesë siç do të thoshte Nietzsche, ne thjesht do të prodhojnë depozita intelektuale inerte të të gjallëve, prandaj do të përpiqemi të gjejmë një mënyrë të re të menduari, një mënyrë që të rikthen sa më shumë rrjedhshmërinë e asaj që duhet menduar vetë. Dhe kjo mënyrë e të menduarit është pikërisht metoda dialektike.
Vetëdija në kërkim të së vërtetës
"Fenomenologjia e Shpirtit" është një traktat i gjerë në të cilin Hegeli tregon fazat nëpër të cilat vetëdija duhet të kalojë për të arritur në një konceptim autentik të dijes, dhe rrjedhimisht të së vërtetës. Pjesët e para të veprës kanë të bëjnë me vetëdijen si e tillë, e cila harron vetveten dhe që përpiqet të gjejë të vërtetën në objekt, në atë që ndodhet përballë saj, pasi të qenit vetëdije është pikërisht para së gjithash 'harrimi i vetvetes dhe rrëmbimi drejt botës. , drejt objekteve që na rrethojnë. Në tre kapitujt e parë Hegeli na tregon dështimet e njëpasnjëshme të kësaj ndërgjegjeje për të gjetur të vërtetën në objekt. Falë këtyre dështimeve të përsëritura, ajo kupton se bota nuk i është dhënë thjesht ashtu, por mënyra se si ajo lidhet me botën varet kryesisht nga ajo vetë. Dhe prej andej, ajo kthehet drejt vetes dhe marrëdhënien me veten do ta bëjë orientimin e dytë të kërkimit të së vërtetës. Ajo bëhet, na thotë Hegeli, vetëdije.
Shqipëroi Ismail Ismaili