Aziz Mustafa - MOS E HARRO JAPONINË, SUZANË (Pjesa 6)
Moderator 
MOS E HARRO JAPONINË, SUZANË
Roman
(Pjesa 6)
5. (Zogu gjigant në qiell)
Aeroplani i Turkish Airlines u nis nga aeroporti i Stambollit. Zogu gjigant po ngrehej nga një fushë gji-gante. Njëzet e pesë minuta iu deshën të mbërrinim te pista, pastaj ngritja me një siguri dhe elegancë. Pak të dridhura dhe frikë normale por, kur shkuam në lar-tësinë dymbëdhjetë mijë metra mbi tokë, e shpalosa qilimin e kujtimeve.
Axha Ahmet nuk më shqitej nga mendja.
Ditën e parë që më sollën në dhomë më pyeti:
“Përse je brenda, evlad?” Elvad më ka thirrur tërë kohën.
“E kam rrahur një pacient derisa u shtri të vdesë”.
“A ka vdekur?”
“Fatkeqësisht, jo, por i kam thyer hundë e nofulla”.
“Jo fatkeqësisht por, fatmirësisht. Të paska ruajtur Allahu”.
Heshta.
“Paske ba keq, doktor” - më tha. Unë prapë heshta.
“Ti je shkolluar të shërosh njerëz, jo të vrasësh. Por, vjen një çast që nuk e kontrollon veten, por të kontro-llon shejtani”.
Pohova me kokë.
“A je i martuar?” - më pyeti.
“Po”, - thashë dhe vazhdova: - “Kam edhe dy djem, njërin pesë e tjetrin dy vjeç”.
“Zoti t’i ruajt! Edhe më keq për ty”.
Unë përsëri nuk fola.
“Shyqyr që nuk e paske vrarë, se do të kalbeshe në burg gjithë jetën. Gruaja do të të bëhej vejushë me burrin gjallë e djemtë jetimë. Jetim jam rritur vetë prej moshës tetë vjeçe. Babën ma ka pasë zanë një dru në mal. Druvar ka qenë”.
“Edhe unë jetim jam rritur” - i thashë dhe i tregova për babanë.
“Vendosja gishtin kokës dhe mendohu: a ia vlen? A ka zgjidhje tjetër? Allahu i do durimtarët” - tha me një zë që edhe tash më vjen në vesh dhe citoi një varg të Kuranit ku tregonte dashurinë e Zotit për ata që bëjnë durim.
Vetë Zoti është dashuri.
A nuk na ka lindur të gjithë neve nga dashuria?
Zogu gjigant u trand pak. Ishim mbi Himalaje. Ekrani e tregonte figurën e aeroplanit mbi çatinë e botës. Nepali, Tibeti, India veriore. Shikova nga dri-tarja në errësirën e natës nepaleze dhe mendova: vallë ku ishte tani Bishnu Bandhari, studenti i urtë dhe i qetë, i vetmi nepalez në Universitetin e Marmarasë?
6. (Bandari udhëton drejt shtëpisë)
Në vitin e katërt të studimeve grupi im i ushtrimeve përbëhet nga pesë veta: unë, dy turq të tjerë, njëri nga Bursa, tjetri nga Malatia, një iraniane dhe një nepalez. Iraniania Nasibeh ishte një vajzë trupvogël, e nder-shme dhe e urtë. Më interesanti në grup ishte Bishnu. Bishnu Bandhari. Nuk ia harroj emrin kurrë. Unë u miqësova shpejt me të. I qetë, i urtë, trupshkurtër, i zeshkët, si të gjithë nepalezët.
“Tregomë, Bishnu, të lutem, si erdhe në Stamboll. Dhe, pse pikërisht këtu?”
“Nuk di. Nga harta, nga gjeografia dukej interesant. Më është dukur shumë interesante të studiosh në një qytet që shtrihej me një këmbë mbi një kontinent e me tjetrën në kontinentin tjetër, me shumë dete përreth dhe shumë kanale. Para se të vija këtu, det kisha parë vetëm në televizor. Por, në televizor e sheh pamjen, ia dëgjon zërin e valëve, por s’ia ndien aromën, flladin që ta freskon ballin” - u përgjigj Bishnu me fjalë të zgjedhura.
Pastaj vazhdonte ta tregonte historinë e vet me një zë që edhe sot e kujtoj. Kishte një ton zëri të veçantë.
“Kur kam qenë në vitin e fundit të shkollës fillore erdhi një komision shtetëror që testonte nxënësit në të gjitha shkollat fillore të Nepalit për të zgjedhur nxë-nësit më të mirë të vendit për t’i dërguar në Shkollën Budhanilkantha, apo BNKS në Katmandu, më të mirën shkollë në vend, aty ku studionte edhe djali i mbretit, princi i kurorës Dipendra. U zgjodha edhe unë. Gëzimi im dhe i familjes ishte i papërshkruar.
Do të studioja në kryeqytet, në një shkollë ku ishte edhe princi i kurorës, trashëgimtari i fronit mbretë-ror”.
“Pasi kreva BNKS, m’u dha e drejta ta zgjedhja vendin ku doja të shkoja. Unë zgjodha Stambollin”.
“Si shkon nga këtu deri në shtëpinë tënde?” - e pyeta unë.
“Po ja kështu, nga Stambolli me aeroplan shkoj deri në Nju Delhi. Prej aty, një pjesë me tren, një pjesë me autobus, bëj nja njëzet e dy orë deri në Katmandu. Prej aty, me disa ndërrime autobusi, nëpër rrugë jo të asfaltuara, bëj edhe nja tri ditë deri afër provincës perëndimore dhe qytetit Bajhang. Mandej me kamion nja dhjetë orë. E pastaj, në shpinë të jakut, deri te shtëpia ime në fshatin tim në rrëzë të Himalajeve. Për këtë arsye unë nuk planifikoj të shkoj në shtëpi pa e kryer fakultetin” - përgjigjej Bishnu.
Buzëqeshja e mikut tim Bishnu, tash mjek diku atje poshtë në Nepal, shtrihej e ngrohtë në kujtimet e mia.
7. (Aeroporti Narita)
Narita quhej aeroporti i Tokios. Ishte një orë larg Tokios. Ishte hera e parë që isha në Japoni. E kisha parë vetëm në dokumentarë, kurse tash e kisha nën këmbë. Shpesh kur e shihja lindjen e diellit e kujtoja Japoninë. Popullin e saj trim dhe punëtor. Njerëz që e donin punën dhe ligjin. E kam pasur një kushëri që ka punuar në Gjermani. “Punë, drejtësi. Të tjerat janë rrena” - thoshte shpesh.
Në Japoni m’u kujtuan fjalët e kushëririt kur i shihja njerëzit si ecnin shpejt, si lëviznin shpejt dhe ishin për gjithçka shumë të përpiktë, si orët e Zvicrës.
Teksa dilnim nga aeroporti takuam një mjek nga Kosova që po shkonte edhe ai në Niigata. Unë nuk e njihja por, pasi u ndamë, dr. Xhemili më tregoi se vin-te rregullisht në kongreset tona kombëtare. Kishte njo-huri mbi historinë e Turqisë, sidomos të Ballkanit. I dinte emrat e të gjithë Vezirëve të Mëdhenj nga fami-lja shqiptare Kyprily, njëzet e ca. Më së miri e dinte historinë e Mustafa Kemal Ataturkut, babait të kom-bit tonë modern, ai që na kishte kthyer me fytyrë kah Perëndimi.
“Po përse? - e pyeta Xhemilin, - ky interesim i tij?”
“Për shkak se ka shumë shqiptarë në Turqi. Madje mendohet se janë afër pesë apo gjashtë milionë turq që kanë prejardhje shqiptare”.
Shumë m’u dukën.
“A është e mundur?” - pyeta.
“Po, - m’u përgjigj, me zërin e tij të qetë - edhe u kemi borxh shumë. Nuk i kemi lënë me kohë të pavarur. Nuk u kemi ndihmuar gjatë historisë, përpos në luftën e fundit”.
Desha ta pyesja edhe më për këtë temë, por kishim mbërritur te biletaria. Morëm biletat për Tokio, pastaj për Niigata.
U ula afër prof. Xhemil Uzunbeyit. Desha ta pyesja edhe më shumë për shqiptarët, por tani ai po kotej.
Në tren, teksa po mendoja për mjekun nga Kosova, m’u kujtua axha Ahmet. Në netët e gjata të burgut më ka treguar edhe për një shqiptar, në fakt turk me prej-ardhje shqiptare, i cili ishte nga një fshat afër fshatit të tij. E kishin dënuar me varje sepse e kishte prerë me sëpatë hoxhën e fshatit. Ishte habitur Ahmeti, ishte habitur i gjithë Dyarbakiri, kur këtu e tridhjetë vjet më parë, në një agim vere, hoxhës së shkretë e burrit të mirë, rreth të tridhjetave, teksa shkonte në xhami ta falte sabahun, i kishte dalë prapa ky turk shqiptari i sëmurë, Sali e kishte emrin, e ia kishte copëtuar kokën me sëpatë. Hoxha i vdekur në vend, ky në burg. Edhe pse kishte pasur diagnozë të psikiatrit si sakat nga koka, s’i kishte bërë punë sepse i kishte shkuar koka: ekzekutim me varje.
Axha Ahmet kthehej e më thoshte: “Shyqyr Allahut që nuk e ke mbytë atë pacientin!” E përsëriste këtë fjali shpesh.
Unë e mendoja sikur të fliste për dikë tjetër, jo për mua.
Sa të çuditshme janë mendimet e njeriut: nganjëherë mendoja se unë isha ai Saliu i sëmurë, kurse viktima ishte Demiri, pacienti që më përndiqte. Unë përpiqe-sha të mos e mendoja kështu, por në ndërdije më vin-te kështu dhe nuk mund ta largoja nga koka.
Demir pisi, me kokë të prerë, me gjakun që i rridhte curril nga plaga me sëpatë në kokë. I mbylla sytë, por pamja e paparë e përndjekësit tim të prerë me sëpatë nga dora ime nuk më hiqej. Për t’iu ikur pamjeve që më përndiqnin, shkova në banjë, pa pasur fare nevojë, vetëm që të ndërroja vend. Ndoshta do të lirohesha nga mendimet e vrasjes. Së paku po provoja.
8. (Kur sëmuret mjeku)
Dr. Xhemili u përmend nga dremitja. U ngre, shkoi në banjë dhe u kthye me buzëqeshjen e ngrohtë në fytyrë.
“Si po të duket Japonia?” - më pyeti.
“E bukur, e pastër, e rregullt” - u përgjigja.
Pastaj biseda u soll rreth gjërave të parëndësishme, por në ajër patjetër sillej hija e burgosjes sime. Edhe pse dr. Xhemili, një erudit dhe profesionist i shkëlqy-er, por edhe njeri, nuk më pyeti drejtpërsëdrejti, por duke ma treguar tregimin e jetës së vet, më ngushë-llonte e më përkrahte.
“E di se unë kam qenë i sëmurë me meningjit?” - më pyeti.
“Kam dëgjuar diçka, por nuk e di si ka qenë puna. Ma trego, të lutem!”
“Ja, po ta tregoj - filloi dr. Xhemili me qetësinë dhe butësinë e admirueshme të zërit dhe të karakterit. - Ka qenë korrik. Edhe një muaj bëhen fiks njëzet vjet. Isha mjek i përgjithshëm në Qendrën Emergjente të Edir-nes. Kisha dy vjet që punoja mjek i përgjithshëm dhe prisja ta mbushja stazhin e nevojshëm e të konkurroja për specializim.
Asokohe, para se të sëmuresha, kisha një vizion tje-tër për veten, për familjen, për punën, për botën... një burrë njëzet e tetë vjeç, baba i një djali dhjetë muajsh, bashkëshort i një studenteje në vitin e fundit të studi-meve të logopedisë, mendoja se isha në fillim të një rruge plot dritë e që fundi s’shihej asgjëkund. Nuk e shihja unë.
Punoja shumë, pa kontroll. Ishte koha e pushimeve dhe gjysma e kolegëve ishte në pushime. Orët e punës së natës paguheshin më tepër. Nusja ende ishte pa punë. Ajo kujdesej për djalin dhe përpiqej të mësonte për provimet e fakultetit kur djali flinte.
Dëshpëroheshim për disa lira më shumë kur rroga ime përgjysmohej nga kreditë që kisha marrë për t’i kryer studimet. Prindërit mezi mbaheshin me një pen-sion të babait, motrat ishin martuar dhe unë nuk kisha kurrfarë ndihme pos dy duarve të mia.
Punoja nga njëzet e katër orë, pastaj pushoja njëzet e katër të tjera dhe kështu me radhë, për dy javë të plota, deri në ditën e fundit të korrikut.
Nuk e harroj kurrë. Kanë kaluar njëzet vjet dhe secila orë dhe secili çast i asaj dite më kujtohen shumë qartë”.
Derisa ai po i tregonte këto mua m’u kujtua secila goditje që i jepja Demirit, po ashtu reagimi, sharjet dhe britmat e tij. Më kujtohej frymëmarrja ime, secila e rrahur e zemrës dhe të gjitha hollësitë në ato çaste sepse i kisha sjellë e risjellë në mendje me qindra herë gjatë netëve në burg.
Dr. Xhemili vazhdoi rrëfimin.
“Isha në ndërrim të ditës. Nga ora shtatë në mën-gjes deri në shtatë në mbrëmje. Bënte vapë dhe flladi-tëset bënin pak punë. Shpesh shkoja në dhomën e mjekëve, i pastroja dhe i freskoja fytyrën dhe kokën. Flokët e gjatë kaçurrele po më kallnin. Doja që, sapo ta kryeja ndërrimin e punës, të shkoja deri te berberi i lagjes e të qethesha, pastaj të shkoja në shtëpi dhe, pas tushit, të flija pa më plasur për asgjë deri të nesërmen. Në pushimin e drekës hëngra bukë, por nuk munda të dremitja si zakonisht në shtëpi. Mjekja që punonim bashkë në ndërrim ishte më e re dhe më e papërvojë se unë. Ishte në muajin e parë të punës, prandaj te rastet më të rënda duhej t’i ndihmoja ani pse e kishim të ndarë kohën e punës në pjesë të barabarta. Kisha një lodhje që më kishte hyrë në asht. Më vonë pata lexuar për shprehjen e stërlodhjes, së cilës anglezët i thoshin “burn-out”, turqisht nuk dija si ta përktheja. Molisje, lodhje në palcë, në asht, stërlodhje. Mezi prisja të mbaroja punë e të shkoja të shtrihesha në shtëpi. As flokët s’do të shkoja t’i prisja.
Në orën e fundit të orarit, rreth orës gjashtë të mbrë-mjes, telefonoi kolegu që më ndërronte, dr. Fatihu, Fati e thërrisnim ne. M’u lut ta vazhdoja ndërrimin edhe nja një orë, të shumtën një orë e gjysmë, sepse nuk mund të vinte. Kishte një mbledhje me rëndësi në degën e partisë ku ishte nënkryetar dhe se nuk bënte assesi të mos shkonte. Më betohej se do në ma kom-pensonte kur më duhej më së shumti. Pranova, edhe pse i tregova se sot isha më i lodhur se kurrë tjetër. Pikërisht dy orët e para të ndërrimit të natës ishin më të ngarkuarat. Vinin burrat nga puna, shihnin fëmijët me temperaturë dhe i sillnin te mjeku, apo me kollë a barkqitje. I sillnin pleqtë që u ngrihej tensioni apo që ndienin dhembje në gjoks, dhembje koke e gjithçka tjetër. Je mjek vetë dhe e di”.
Pohova me kokë.
“Jo një orë e gjysmë, por dy të plota u vonua dr. Fatihu. Hyri në ordinancë me plot energji, duke më falënderuar dhe puthur në të dyja faqet. Unë s’kisha nevojë për puthjet e tij. Unë kisha nevojë vetëm për pushim. Një dhembje e fortë koke më hante.
- Kam dhembje të madhe koke, Fat - i thashë.
- Pije një aspirinë e fli, se do të të kalojë, se nga lodhja e ke. Ma bëj hallall, vëllai im!
Shkova në shtëpi. Berberin e harrova. Mezi bëra dush, e piva një aspirinë me vitaminë C dhe u shtriva të fle. Nuk kam fjetur gjysmë ore, kur u zgjova me një dhembje të padurueshme koke dhe me mundim. Më villej dhe, gati sa s’volla në shtrat. Mezi mbërrita në banjë. Volla shumë, sa desh i nxora zorrët përjashta. Kisha pasur edhe raste të tjera si kjo: një lloj migrene si dikur nëna ime, tashmë e ndjerë. Më dhembte koka, më villej edhe herë të tjera por, sapo villja, çlirohesha, pastaj flija dhe zgjohesha si të mos kisha pasur asgjë. Këtë herë, pasi volla, s’u përmirësova. Piva edhe një aspirinë tjetër sepse e dija se e kisha vjellë para se të më shkonte në gjak, por dhembja nuk m’u fashit. I kërkova nuses një shall që të lidhja rreth kokës sepse kisha përshtypjen se, nëse do ta shtrëngoja mirë, do të më ndalej dhembja. Përshtypje e gabuar. Dhimbja nuk m’u ndal. Volla edhe një herë. Kur volla për herë të tretë e dhembja nuk m’u ndal hiç, e kuptova se nuk e kisha punën mirë”.
(vazhdon)
