Angela Kosta - GJUHA E PUSHTETIT DHE EZOPI I MADH
Moderator 
GJUHA E PUSHTETIT DHE EZOPI I MADH - ANGELA KOSTA
Fatkeqësisht në ditët e sotme, miliona njerëz vdesin nga uria, sëmundjet dhe luftërat e pakuptimta dhe të pafundme. BOTA po rrokulliset marramendëse dhe e frikshme, duke nxjerrë jashtë normalitetit të gjithë njerëzimin, aty, ku gjëmimi i tmerrshëm, do të lëvizte edhe vetë malet, ja pse jemi të çoroditur nga gjithçka që po ndodh kohët e fundit. Planeti ynë është shndërruar në një trup të unifikuar dhe të heshtur; i vetëburgosuri i ekzistencës së tij, pa asnjë lloj ndjenje humanizmi.
E gjithë toka jonë, vetë rruzulli tokësor, njerëzit dhe ajri që thithim, shpejtësia mashtruese dhe e çmendur e vrapimit të pandalshëm për të kënaqur egon tonë, na bën të harrojmë detyrimin e përuljes dhe të gjunjëzimit, përballë atyre të cilët nuk janë të barabartë me ne. Mjerisht jemi në duart e atyre që qeverisin popullin sovran.
Meqenëse kohët e fundit veshët tonë dëgjojnë të gjitha këto dhe shpeshherë fjalë pafund ziliqarësh, më vjen ndërmend Ezopi i Madh. Do të doja ta kisha takuar personalisht sepse vetëm kështu mund ta kisha mësuar dhe vlerësuar më mirë tregimin për dëmet e “Gjuhës” në shkrimet e tij. Shumë prej jush duhet ta dinë historinë…Ksanti, padroni i Ezopit, ftoi disa njerëz për darkë dhe i urdhëroi Ezopit të blinte të gjitha gjërat më të mira si edhe ato më të këqija që kishte në treg. Ezopi premtoi se do ta kryente këtë urdhër patjetër. Por gjatë banketit Ksanti dhe të ftuarit e tij vunë re se Ezopi shërbeu në tryezë gjithnjë dhe vetëm gjuhë derri. Ata mërmërisnin me zë të ulët: Ja, prapë gjuhë po na shërben.” Pjatanca e parë ishte ajo e gjuhëve të gatuara, edhe e dyta po ashtu, sikurse pjatanca e tretë. Ezopi nuk shërbeu asgjë tjetër veçse gjuhëve.
Oh, çfarë feste, vërtet e pakëndshme! Ksanti besonte se shërbëtori po tallej me të ndaj i bërtiti: Pra, o i poshtër, i ke lënë pas dore urdhrat e mia”? Dhe e siguroi atë se do ta ndëshkonte me një dënim shumë të rëndë.Fare i qetë Ezopi iu përgjigj: Zotëri, ti më urdhërove të shërbej ushqimin më të mirë dhe unë gatova gjuhë. A nuk është gjuha që me ëmbëlsi lidh miqësi dhe shpreh dashuri? Pastaj më urdhërove të shërbej ushqimin më të keq. Çfarë ka vërtet më keq se gjuha? Çfarë është më e neveritshme? Dihet o njeri, që njerëzit shqiptojnë me gjuhë të gjitha mallkimet, fyerjet, gënjeshtrat, këshillat e këqija; dhe gjithashtu, po ata, me anë të gjuhës përmbysin principatat, perandoritë.
E pra, gjuha e ligë është shkaku kryesor i të gjitha të këqijave dhe fatkeqësive tona. Thuhet se Ksanti nuk tha më asgjë, sepse mbeti pa fjalë nga zgjuarsia e Ezopit. Me mençurinë e tij, Ezopi na la si trashëgim të kuptojmë se, edhe në ditët e sotme “gjuha” shërbehet dhe nderohet pa mundur ta dallojmë nëse është “e keqe” apo “e mirë.” Ka mbetur pak për të konfirmuar dhe për ta fokusuar këtë të fundit, sepse vetëm “Gjuha” do ta bënte këtë. Fatkeqësisht sot jetojmë në një shoqëri ku ka mbetur pak ëmbëlsi dhe miqësi e vërtetë. Me siguri gjuha do të kërkonte pritshmëri afatgjatë aktiviteti nëse do t’i jepej mundësia. Ajo vetë do të ndjehej në siklet nga çka del nga goja e atyre që nuk bëjnë gjë tjetër veçse shpifin dhe investojnë për keqdashjen në bashkëpunim me vetë djallin. E pra çfarë na mbetet të themi në fund?
E dashur “Gjuhë” hyr pak në grevë, sepse ndoshta, vetëm kështu do të mundesh të gjesh armëpushimin dhe paqen e perënduar me kohë, dhe vetëm kështu nuk do të kishe asgjë tjetër për të thënë apo për të shtuar.
Ti e di fare mirë se cinizmi yt ndalon në sytë e pushtetarëve të tu, të mbushur me lumturi kur shikojnë njerëz të stërmunduar dhe të shtypur prej dhunimit të tyre, dhe është pikërisht aty, në atë moment kur ndjehet niveli i ftohtësisë, hipokrizisë dhe egoizmit tënd. Poshtërsia jote vishet me buzëqeshje të rreme, ndërsa ti gjuhë godet buzët dhe lëshon me ashpërsi fjalët, jep urdhra për luftë, gjenocide masive, zhdukje etnike, kundrejt të pambrojturve dhe të pafajshmëve. Por pafuqia e gjithë njerëzimit kundrejt teje, nuk ka të bëjë aspak me hakmarrjen. Thjesht ringjall në to, këmbënguljen për të vazhduar mosbraktisjen e ëndrrave të tyre. Nga gjuha jote dalin fjalët e atyre që kanë pushtetin në dorë, të cilat janë bërë si këngë e pandalur, e mërzitshme nga veprimet e vazhdueshme të pasinqerta. Ti me pushtetarët e tu, gëzoheshdashur “Gjuhë” hyr pak në grevë, sepse ndoshta, vetëm kështu do të mundesh të gjesh armëpushimin dhe paqen e perënduar me kohë, dhe vetëm kështu nuk do të kishe asgjë tjetër për të thënë apo për të shtuar.
Ti e di fare mirë se cinizmi yt ndalon në sytë e pushtetarëve të tu, të mbushur me lumturi kur shikojnë njerëz të stërmunduar dhe të shtypur prej dhunimit të tyre, dhe është pikërisht aty, në atë moment kur ndjehet niveli i ftohtësisë, hipokrizisë dhe egoizmit tënd. Poshtërsia jote vishet me buzëqeshje të rreme, ndërsa ti gjuhë godet buzët dhe lëshon me ashpërsi fjalët, jep urdhra për luftë, gjenocide masive, zhdukje etnike, kundrejt të pambrojturve dhe të pafajshmëve. Por pafuqia e gjithë njerëzimit kundrejt teje, nuk ka të bëjë aspak me hakmarrjen. Thjesht ringjall në to, këmbënguljen për të vazhduar mosbraktisjen e ëndrrave të tyre. Nga gjuha jote dalin fjalët e atyre që kanë pushtetin në dorë, të cilat janë bërë si këngë e pandalur, e mërzitshme nga veprimet e vazhdueshme të pasinqerta. Ti me pushtetarët e tu, gëzoheshdhe duartroket humbjen momentale të pafajshme, kurse populli jeton dhe shijon atë çka sheh nga shkalla e fundit e triumfit tënd, që do të të çojë atje ku i lejove me ambicie vetes të arrijë. Mos beso që ti gjuhë dhe ata të cilët të zotërojnë, jeni arka e çmuar që ruan me xhelozi çelësin që do të hapë derën e së ardhmes. Askush nuk është pronar i botës apo i të tjerëve; gjithkush e mbart vetë këtë çelës drejt rrugëdaljes së shpëtimit. Është Zoti ai, i vetmi, që cakton fatin, ditët, ëndrrat, projektet, por mbi të gjitha, na i rezervon këto të mira nëse e duam njëri – tjetrin pa armiqësi. Në të kundërt një ditë, Ai të jep atë çka të kuptosh sesa të drejtë ka dhe sa i plotfuqishëm është. Atë ditë ti gjuhë dhe kush të zotëron, do të vajtoni falimentimin total, ndërsa njerëzimi do të buzëqeshë më në fund i lirë nga robëria jote. Vëzhgo mirë luftimin e të shtypurve, mos i nënvlerëso, sepse ata do të arrijnë atje ku mbaron pushteti yt. Atë ditë, shpresojmë jo shumë larg, ndryshe nga pushtetarët, njerëzimi nuk do të vendosë maskat e gënjeshtrës, sepse nuk do të jenë kurrë të ngjashëm apo bashkëpunëtorë të ligësive të etur për lavdi, dhe ndërsa sunduesit do të fluturojnë pa krahë, lëkura e shpirtit të etjes së tyre për pushtet do të përqafojë vetveten në humnerë, duke çliruar kështu të pafajshmit nga robërimi i tyre.Njerëzimi do të vazhdojë të jetojë, gjuha e pushtetit për fat të mirë jo më. Siç e sheh, humbja e momentit ndryshe nga e jotja, ka një afat fare të shkurtër. Njerëzimi e shpreh pa kushte dëshirën për të përshpejtuar fitoren, kërkon përsosmërinë e vërtetë, të pastër, pa mediokritet, për të jetuar në mënyrë të hijshme, me krenari, pa injorancën e degdisur prej kohësh. Fundja thjesht duhet t’ju falënderojmë pushtetarë dhe diktatorë, sepse njerëzimi ka aq forcë që të kundërshtojë pesimizmin tuaj të shkatërruar dhe të dëmtuar prej shekujsh.
Njerëzimi sfidon gjithçka, ndaj buzëqesh pa cinizëm, pa përplasur kokën pas murit, pa e munduar mendjen për ambicie, pa ndjerë dhe pa çorientuar dhimbje fizike dhe psikike.
Fatkeqësisht në ditët e sotme, miliona njerëz vdesin nga uria, sëmundjet dhe luftërat e pakuptimta dhe të pafundme. BOTA po rrokulliset marramendëse dhe e frikshme, duke nxjerrë jashtë normalitetit të gjithë njerëzimin, aty, ku gjëmimi i tmerrshëm, do të lëvizte edhe vetë malet, ja pse jemi të çoroditur nga gjithçka që po ndodh kohët e fundit. Planeti ynë është shndërruar në një trup të unifikuar dhe të heshtur; i vetëburgosuri i ekzistencës së tij, pa asnjë lloj ndjenje humanizmi.
E gjithë toka jonë, vetë rruzulli tokësor, njerëzit dhe ajri që thithim, shpejtësia mashtruese dhe e çmendur e vrapimit të pandalshëm për të kënaqur egon tonë, na bën të harrojmë detyrimin e përuljes dhe të gjunjëzimit, përballë atyre të cilët nuk janë të barabartë me ne. Mjerisht jemi në duart e atyre që qeverisin popullin sovran.
Meqenëse kohët e fundit veshët tonë dëgjojnë të gjitha këto dhe shpeshherë fjalë pafund ziliqarësh, më vjen ndërmend Ezopi i Madh. Do të doja ta kisha takuar personalisht sepse vetëm kështu mund ta kisha mësuar dhe vlerësuar më mirë tregimin për dëmet e “Gjuhës” në shkrimet e tij. Shumë prej jush duhet ta dinë historinë…Ksanti, padroni i Ezopit, ftoi disa njerëz për darkë dhe i urdhëroi Ezopit të blinte të gjitha gjërat më të mira si edhe ato më të këqija që kishte në treg. Ezopi premtoi se do ta kryente këtë urdhër patjetër. Por gjatë banketit Ksanti dhe të ftuarit e tij vunë re se Ezopi shërbeu në tryezë gjithnjë dhe vetëm gjuhë derri. Ata mërmërisnin me zë të ulët: Ja, prapë gjuhë po na shërben.” Pjatanca e parë ishte ajo e gjuhëve të gatuara, edhe e dyta po ashtu, sikurse pjatanca e tretë. Ezopi nuk shërbeu asgjë tjetër veçse gjuhëve.
Oh, çfarë feste, vërtet e pakëndshme! Ksanti besonte se shërbëtori po tallej me të ndaj i bërtiti: Pra, o i poshtër, i ke lënë pas dore urdhrat e mia”? Dhe e siguroi atë se do ta ndëshkonte me një dënim shumë të rëndë.Fare i qetë Ezopi iu përgjigj: Zotëri, ti më urdhërove të shërbej ushqimin më të mirë dhe unë gatova gjuhë. A nuk është gjuha që me ëmbëlsi lidh miqësi dhe shpreh dashuri? Pastaj më urdhërove të shërbej ushqimin më të keq. Çfarë ka vërtet më keq se gjuha? Çfarë është më e neveritshme? Dihet o njeri, që njerëzit shqiptojnë me gjuhë të gjitha mallkimet, fyerjet, gënjeshtrat, këshillat e këqija; dhe gjithashtu, po ata, me anë të gjuhës përmbysin principatat, perandoritë.
E pra, gjuha e ligë është shkaku kryesor i të gjitha të këqijave dhe fatkeqësive tona. Thuhet se Ksanti nuk tha më asgjë, sepse mbeti pa fjalë nga zgjuarsia e Ezopit. Me mençurinë e tij, Ezopi na la si trashëgim të kuptojmë se, edhe në ditët e sotme “gjuha” shërbehet dhe nderohet pa mundur ta dallojmë nëse është “e keqe” apo “e mirë.” Ka mbetur pak për të konfirmuar dhe për ta fokusuar këtë të fundit, sepse vetëm “Gjuha” do ta bënte këtë. Fatkeqësisht sot jetojmë në një shoqëri ku ka mbetur pak ëmbëlsi dhe miqësi e vërtetë. Me siguri gjuha do të kërkonte pritshmëri afatgjatë aktiviteti nëse do t’i jepej mundësia. Ajo vetë do të ndjehej në siklet nga çka del nga goja e atyre që nuk bëjnë gjë tjetër veçse shpifin dhe investojnë për keqdashjen në bashkëpunim me vetë djallin. E pra çfarë na mbetet të themi në fund?
E dashur “Gjuhë” hyr pak në grevë, sepse ndoshta, vetëm kështu do të mundesh të gjesh armëpushimin dhe paqen e perënduar me kohë, dhe vetëm kështu nuk do të kishe asgjë tjetër për të thënë apo për të shtuar.
Ti e di fare mirë se cinizmi yt ndalon në sytë e pushtetarëve të tu, të mbushur me lumturi kur shikojnë njerëz të stërmunduar dhe të shtypur prej dhunimit të tyre, dhe është pikërisht aty, në atë moment kur ndjehet niveli i ftohtësisë, hipokrizisë dhe egoizmit tënd. Poshtërsia jote vishet me buzëqeshje të rreme, ndërsa ti gjuhë godet buzët dhe lëshon me ashpërsi fjalët, jep urdhra për luftë, gjenocide masive, zhdukje etnike, kundrejt të pambrojturve dhe të pafajshmëve. Por pafuqia e gjithë njerëzimit kundrejt teje, nuk ka të bëjë aspak me hakmarrjen. Thjesht ringjall në to, këmbënguljen për të vazhduar mosbraktisjen e ëndrrave të tyre. Nga gjuha jote dalin fjalët e atyre që kanë pushtetin në dorë, të cilat janë bërë si këngë e pandalur, e mërzitshme nga veprimet e vazhdueshme të pasinqerta. Ti me pushtetarët e tu, gëzoheshdashur “Gjuhë” hyr pak në grevë, sepse ndoshta, vetëm kështu do të mundesh të gjesh armëpushimin dhe paqen e perënduar me kohë, dhe vetëm kështu nuk do të kishe asgjë tjetër për të thënë apo për të shtuar.
Ti e di fare mirë se cinizmi yt ndalon në sytë e pushtetarëve të tu, të mbushur me lumturi kur shikojnë njerëz të stërmunduar dhe të shtypur prej dhunimit të tyre, dhe është pikërisht aty, në atë moment kur ndjehet niveli i ftohtësisë, hipokrizisë dhe egoizmit tënd. Poshtërsia jote vishet me buzëqeshje të rreme, ndërsa ti gjuhë godet buzët dhe lëshon me ashpërsi fjalët, jep urdhra për luftë, gjenocide masive, zhdukje etnike, kundrejt të pambrojturve dhe të pafajshmëve. Por pafuqia e gjithë njerëzimit kundrejt teje, nuk ka të bëjë aspak me hakmarrjen. Thjesht ringjall në to, këmbënguljen për të vazhduar mosbraktisjen e ëndrrave të tyre. Nga gjuha jote dalin fjalët e atyre që kanë pushtetin në dorë, të cilat janë bërë si këngë e pandalur, e mërzitshme nga veprimet e vazhdueshme të pasinqerta. Ti me pushtetarët e tu, gëzoheshdhe duartroket humbjen momentale të pafajshme, kurse populli jeton dhe shijon atë çka sheh nga shkalla e fundit e triumfit tënd, që do të të çojë atje ku i lejove me ambicie vetes të arrijë. Mos beso që ti gjuhë dhe ata të cilët të zotërojnë, jeni arka e çmuar që ruan me xhelozi çelësin që do të hapë derën e së ardhmes. Askush nuk është pronar i botës apo i të tjerëve; gjithkush e mbart vetë këtë çelës drejt rrugëdaljes së shpëtimit. Është Zoti ai, i vetmi, që cakton fatin, ditët, ëndrrat, projektet, por mbi të gjitha, na i rezervon këto të mira nëse e duam njëri – tjetrin pa armiqësi. Në të kundërt një ditë, Ai të jep atë çka të kuptosh sesa të drejtë ka dhe sa i plotfuqishëm është. Atë ditë ti gjuhë dhe kush të zotëron, do të vajtoni falimentimin total, ndërsa njerëzimi do të buzëqeshë më në fund i lirë nga robëria jote. Vëzhgo mirë luftimin e të shtypurve, mos i nënvlerëso, sepse ata do të arrijnë atje ku mbaron pushteti yt. Atë ditë, shpresojmë jo shumë larg, ndryshe nga pushtetarët, njerëzimi nuk do të vendosë maskat e gënjeshtrës, sepse nuk do të jenë kurrë të ngjashëm apo bashkëpunëtorë të ligësive të etur për lavdi, dhe ndërsa sunduesit do të fluturojnë pa krahë, lëkura e shpirtit të etjes së tyre për pushtet do të përqafojë vetveten në humnerë, duke çliruar kështu të pafajshmit nga robërimi i tyre.Njerëzimi do të vazhdojë të jetojë, gjuha e pushtetit për fat të mirë jo më. Siç e sheh, humbja e momentit ndryshe nga e jotja, ka një afat fare të shkurtër. Njerëzimi e shpreh pa kushte dëshirën për të përshpejtuar fitoren, kërkon përsosmërinë e vërtetë, të pastër, pa mediokritet, për të jetuar në mënyrë të hijshme, me krenari, pa injorancën e degdisur prej kohësh. Fundja thjesht duhet t’ju falënderojmë pushtetarë dhe diktatorë, sepse njerëzimi ka aq forcë që të kundërshtojë pesimizmin tuaj të shkatërruar dhe të dëmtuar prej shekujsh.
Njerëzimi sfidon gjithçka, ndaj buzëqesh pa cinizëm, pa përplasur kokën pas murit, pa e munduar mendjen për ambicie, pa ndjerë dhe pa çorientuar dhimbje fizike dhe psikike.
Nga Angela Kosta Akademike, shkrimtare, poete, eseiste, kritike letrare, redaktore, promovuese, gazetare
