Mujë Buçpapaj mori pjesë në Seminarin XIX Ndërkombëtar të Albanologjisë në Universitetin e Tetovës
Moderator 
DR. MUJË BUÇPAPAJ MORI PJESË NË SEMINARIN XIX NDËRKOMBËTAR TË ALBANOLOGJISË NË UNIVERSITETIN E TETOVËS DHE MBAJTI KUMTESËN:
"GROTESKU SI DËSHMI MORALE E NJË EPOKE TË TRAUMATIZUAR KOMUNISTE"
Tetovë, 25 shtator 2025 – Në amfiteatrin akademik të Universitetit të Tetovës, ku takohen zërat e dijes dhe mendimit kritik mbi trashëgiminë kulturore shqiptare dhe ndërkulturoren letrare, u hap Seminari XIX Ndërkombëtar i Albanologjisë, me temë qendrore: “Dialogu kulturor mes letërsisë shqipe dhe asaj botërore.” Ndër zërat më të spikatur që rezonuan fuqishëm në këtë tryezë shkencore, ishte edhe studiuesi i letërsisë moderne dhe postkomuniste, Dr. Mujë Buçpapaj nga Tirana, i cili solli një analizë të thellë dhe të artikuluar mbi një tematikë që vijon të sfidojë ndërgjegjen kolektive shqiptare dhe diskursin estetik bashkëkohor.
Në kumtesën e tij me titull “Portretizimi i një realiteti grotesk dhe i një shoqërie të traumatizuar komuniste në romanet bashkëkohore”, Dr. Buçpapaj ofroi një vështrim kompleks mbi mënyrën se si grotesku, ironia dhe realizmi dokumentar ndërtojnë rrëfime që sfidojnë heshtjen historike dhe zbulojnë plagët e pashëruara të një kohe represive.
Qendra e studimit të tij ishte romani “Djalli i dytë” i autorit Qazim Shehu, një vepër që, sipas studiuesit, nuk mbetet thjesht një produkt letrar, por bëhet një akt akuze dhe një dokument etik përballë harresës. Me një metodologji tekstuale-analitike dhe krahasimore, Dr. Buçpapaj e vendos romanin në dialog me veprat e autorëve të tjerë shqiptarë dhe të huaj – si Ismail Kadare, Fatos Kongoli, Flamur Buçpapaj, Bashkim Shehu, Bashkim Hoxha dhe nobelistja gjermano-rumune Herta Müller – për të shpalosur një hartë të shumëzërshme të përjetimit dhe përfaqësimit të diktaturës.
Personazhe si Arsen Lipa, një mbijetues i heshtur i padrejtësive të sistemit, dhe Idrizi, figura morale dhe simbol i qëndresës së heshtur, u analizuan nga Dr. Buçpapaj si metafora të njeriut që ruan dinjitetin në një botë të shkatërruar nga frika, shantazhi dhe hipokrizia ideologjike.
Në një krahasim të detajuar me romanin “The Land of Green Plums” të Herta Müller, studiuesi ndaloi në nuancat stilistike dhe qasjet narrative që dallojnë, por edhe bashkojnë, përvojat e diktaturave lindore. Shehu, sipas Buçpapajt, ndërton një narrativë të thjeshtë dhe të drejtpërdrejtë, të ngarkuar emocionalisht, që në përmbajtjen e saj mban brenda një realizëm të hidhur dhe një etikë që nuk lejon asnjë kompromis me të shkuarën.
Në përfundim të kumtesës, Dr. Mujë Buçpapaj theksoi se letërsia postkomuniste shqiptare, me romanë të tillë si “Djalli i dytë”, mbart vlerën e një kujtese kolektive, ku e shkuara nuk është e arkivuar, por rikthehet për t’u kuptuar, sfiduar dhe për të ndërtuar një vetëdije më të ndritur historike e qytetare.
Veprimtaria e tij u mirëprit me interes të veçantë nga të pranishmit, duke ngjallur debat të gjallë dhe reflektim të thelluar mbi rolin e letërsisë si mjet i së vërtetës. Në një epokë ku rrëfimi për diktaturën shpesh zëvendësohet me heshtje ose nostalgji të shtirë, kontributi i Dr. Mujë Buçpapajt vjen si një zë i kthjellët dhe i palëkundur në kërkimin e së vërtetës përmes artit të fjalës.
Përgatiti Angela Kosta
