Teuta Sadiku, vargje poetike, të Gentjan Hasanas
Moderator 
Nga Teuta Sadiku
Një merimangë, jeton në banesën time
Ujin, dritat, qiranë...i paguaj unë.
Ajo, merret me zbukurimin e qoshes së murit.
Nga rrugëtimet e Kosturit, merr fjolla pluhuri,
lidh nyjë, pikat e takimeve tona .
Me çdo kujtim, krijon gjeometri figura,
me shumë kënde vështrimi
Loti im...
Loti i saj...
S'di, a është ai shkëlqim që varet në mur 24,
fije merimangash,
karati i unazave tona
por, dridhet, dridhet...
diçka e vogël, si embrion me flatra
Rënë preh, atje në kurth... ( Volos..23..11..24.)
Ese për krijimtarinë e poetit Gentjan Hasanas
Poetët janë pasqyrat e shoqërisë dhe shpeshherë shkrimet e tyre shprehin më thellë se çdo fjalë apo kujtim të zakonshëm një dimension më të gjerë, filozofik dhe emocional. Gentjan Hasanas është një nga poetët më të veçantë të diasporës shqiptare, i cili nëpërmjet poezisë së tij i jep formë dhe frymë një kërkimi të vazhdueshëm për identitetin, dashurinë dhe lidhjen e njeriut me natyrën dhe botën përreth tij. Krijimtaria e Hasanas është një udhëtim poetik që lidhet ngushtë me kujtimet, me jetën që ai ka jetuar dhe me natyrën që e rrethon, si një pjesë esenciale e ekzistencës njerëzore.
1. Figura dhe simbolika në poezinë e Hasanas
Poetika e Gentjan Hasanas është e mbushur me imazhe të fuqishme dhe simbole që depërtojnë thellë në shpirtin e lexuesit. Një nga figurat më të shpeshta që përdor në poezinë e tij është simboli : merimanga. Ky simbol është përdorur për të paraqitur idenë e lidhjeve të brishta dhe të paqëndrueshme mes individëve, por gjithashtu pasqyron idenë e kohës, që si një rrjet merimange mbulon çdo çast të jetës. Në poezinë "Një merimangë", Hasanas e lidh merimangën me çdo aspekt të jetës së tij: "Ujin, dritat, qeranë... i paguaj unë. Ajo, merret me zbukurimin e qoshes së murit." Ky varg pasqyron një marrëdhënie të ndërlikuar dhe të pazgjidhshme, ku çdo gjë është e lidhur, por gjithashtu ka një ndjenjë të humbjes dhe të pamundësisë për të dalë nga ky rrjet.
Poezia e tij është e mbushur me kujtime dhe fragmente nga jeta, duke përdorur figura të tilla si "fjolla pluhuri" dhe "nyjë", që nënkuptojnë lidhjet e brishta dhe kalimtare mes individëve. Poezia e Hasanas është një kërkim i pafund për të kuptuar dhe interpretuar natyrën e dashurisë dhe lidhjen e saj me ekzistencën njerëzore.
2. Poezia e dashurisë sublime dhe përkushtimi ndaj natyrës
Në krijimtarinë e Hasanas, dashuria është një temë e shpeshtë, por nuk është thjesht një dashuri romantike; ajo është një dashuri sublime, që lidhet me të gjitha shtresat e jetës dhe ekzistencës. Ai e shfaq dashurinë si një forcë që kalon përtej vetes, duke u lidhur me natyrën dhe botën përreth. Kjo lloj dashurie është e përqendruar te të tjera forma të dashurisë – ndaj natyrës, ndaj jetës, ndaj njerëzve që janë pjesë e rrugëtimit të tij.
Në vargjet e tij, siç është në fragmentin "Me çdo kujtim, krijon gjeometri, figura, me shumë kënde vështrimi", ai flet për një dashuri të thellë që është gjithashtu një mënyrë për të kuptuar botën. Dashuria, për të, është një lloj gjeometrie, një ndërtim i përhershëm dhe i shumëfishtë që nuk mund të kuptohet thjesht përmes një perspektive, por kërkon shumë kënde dhe këndvështrime. Ky është një parim filozofik që Hasanas e përdor shpesh për të shprehur natyrën komplekse dhe shumëdimensionale të emocioneve njerëzore.
3. Stili dhe teknikat letrare
Poezia e Hasanas është karakterizuar nga një stil modern, i pasuruar me teknika të ndryshme që pasqyrojnë një formë të lartë të shprehjes artistike. Në vargjet e tij, ai përdor një të folur të thjeshtë dhe të drejtpërdrejtë, por gjithashtu një varg të pasur figurativ, që e bën atë të ndjehet dhe kuptohet në nivele të ndryshme. Elementët e përdorur, si metafora, krahasimi dhe personifikimi, i japin poezisë një thellësi të veçantë. Për shembull, "Loti im... Loti i saj... S'di, a është ai shkëlqim që varet në mur" është një përdorim i fuqishëm i figurave poetike që theksojnë kontrastet dhe pasigurinë e emocioneve, ndërsa gjithashtu pasqyron mënyrën se si poeti shfaq ndjeshmërinë dhe vuajtjen përmes imazheve të ndritshme dhe të ndërlikuara.
Hasanas përdor gjithashtu një ndërlidhje mes elementeve të jetës së përditshme dhe atyre më universale, duke krijuar një lloj përpjekje për të bashkuar këto dy dimensione. Kjo e bën poezinë e tij shumë të pasur dhe të aksesueshme për lexuesin, i cili mund të ndiejë çdo fjalë si një pjesë të realitetit të tij.
4. Përqasja filozofike dhe risitë në poezinë moderne të Hasanas
Gentjan Hasanas është një poet modern që përdor një përqasje filozofike për të shprehur natyrën komplekse të emocioneve dhe jetës njerëzore. Ai krijon një dialog mes individit dhe natyrës, mes dashurisë dhe mjerimit, mes asaj që është dhe asaj që mund të jetë. Poezia e tij është e mbushur me pyetje të thella ekzistenciale, që shpesh mbeten pa përgjigje, duke pasqyruar tensionin dhe kërkimin e vazhdueshëm për kuptim.
Risitë që Hasanas sjell janë të natyrës emocionale dhe intelektuale; ai nuk e sheh poezinë si një thjeshtësi të shprehjes, por si një mënyrë për të kuptuar dhe përshkruar botën. Kjo lloj qasje e bën poezinë e tij të veçantë dhe të ngarkuar me një energji që e ndihmon lexuesin të krijojë lidhje të thella me tekstin.
Konkluzion:
Poezia e Gentjan Hasanas është një shembull i fuqishëm i një krijimtari moderne që lidh dashurinë, natyrën dhe identitetin me një gjuhë letrare të pasur dhe të veçantë. Përmes figurave të thjeshta dhe metaforave të pasura, ai arrin të shprehë emocionet dhe kërkimet më të thella të shpirtit njerëzor, duke krijuar një poezi që flet për ndjeshmërinë dhe përjetësinë. Poezia e tij është një poezi që ka një qasje filozofike, por që gjithashtu është shumë njerëzore, duke e bërë një poezi të veçantë dhe të kuptueshëm për çdo lexues.
Nga Teuta Sadiku
