Shkruan Lena Dicken, Psikologe

Shkruan Lena Dicken, Psikologe
SI MUND TË HARROHET NJË MIK PËR TË CILIN KENI LLOGARITUR SHUMË
 Jo të gjitha miqësitë zgjasin përgjithmonë. Në realitet, miqësitë mund të marrin fund për arsye të ndryshme. Cilado qoftë arsyeja juaj për prishjen e asaj lidhjeje, humbja e një shoku mund të jetë një situatë mjaft e dhimbshme. Për fat të mirë, ka disa mënyra se si mund të vazhdoni pasi keni humbur dikë që do të thoshte shumë për ju.
 
KAPËRCENI NDJENJAT
Mos luani lojën e fajësimit. Fajësimi i dikujt tjetër është i pashëndetshëm dhe ngjall zemërim. Edhe pse ju dhe ish-shoku juaj mund të jeni përgjegjës për prishjen e miqësisë suaj, ju nuk mund të kontrolloni veprimet, emocionet dhe mendimet e njëri-tjetrit [1]. Ju duhet të kuptoni se ju të dy keni pjesën tuaj të përgjegjësisë për prishjen e miqësisë suaj. Kjo do t'ju lejojë të mendoni për arsyet e mundshme të ndarjes, si nga këndvështrimi juaj ashtu edhe nga ai i ish-mikut tuaj.
 
KAPËRCENI EMOCIONET TUAJA NEGATIVE.
Jini të vetëdijshëm se mund të ndjeni pikëllim, trishtim, faj ose zemërim për humbjen e miqësisë tuaj. Është krejtësisht normale. Prandaj është e rëndësishme t'i shprehni dhe kapërceni këto ndjenja vetë ose me ndihmën e një profesionisti të kualifikuar të shëndetit mendor. Ju mund të kapërceni emocionet tuaja duke bërë këtë [2]:
-shkruani për ndjenjat tuaja;
-flisni për të;
-shprehni emocionet tuaja nëpërmjet veprave të artit;
-drejtojini ato drejt diçkaje tjetër.
Mundësoni ndaj vetes të kaloni procesin tuaj emocional. Ju mund të ndjeni një mori emocionesh kur përjetoni një humbje. Është thelbësore që t'i kapërceni këto ndjenja dhe të kuptoni burimin e tyre.
 
ZBULOJENI ARSYEN E KËSAJ NDJENJE.
Ju duhet të zbuloni pse ndiheni në këtë mënyrë për humbjen e mikut tuaj. Ju mungon personi? Të mungon mbështetja që të ka dhënë miku i vjetër? Ju mungojnë aktivitetet që bënit së bashku? Të kuptuarit e arsyes së emocioneve tuaja është hapi i parë për të menaxhuar emocionet tuaja.
 
LËRINI TË LIRA EMOCIONET TUAJA.
Mos u mundoni të bllokoni emocionet e dhimbshme ose negative që solli ndarja e miqësisë suaj. Pranimi i përkohshëm i negativitetit ose dhimbjes do t'ju lejojë t'i kapërceni përfundimisht këto emocione dhe të shëroheni prej tyre [3].
-Megjithatë, shmangni përqëndrimin për një kohë të gjatë në këto ndjenja. Ndërkohë që duhet të pranoni dhe të përballeni me emocionet tuaja, të ndiheni të dëshpëruar dhe duke u ndalur në emocionet tuaja për muaj të tërë vetëm do t'ju pengojnë të avanconi.
 
KUPTONI NJËHERË E MIRË SE DO T'JU DUHET KOHË QË TË RIKUPEROHENI.
Për tu rikuperuar nga kjo humbje dhe për të ecur përpara, duhet të keni mjaft durim. Nxitimi i rrjedhës natyrore të ngjarjeve është i pashëndetshëm dhe nuk do t'i largojë vërtet ndjenjat tuaja negative.
-Kuptoni se mund ta keni të vështirë në fillim të ulni vigjilencën rreth njerëzve të rinj. Dijeni se nuk ka asgjë të keqe me këtë.
 
DUHET KUPTUAR SE NJERËZIT RRITEN DHE NDRYSHOJNË [4] .
Ju nuk jeni më i njëjti person që ishit kur takuat për herë të parë shokun tuaj dhe as ai. Me kalimin e kohës, interesat e të gjithëve ndryshojnë dhe këto ndryshime mund të shkaktojnë largim dhe keqkuptime mes miqve. Të kuptuarit se ky është një fakt i natyrshëm mund t'ju ndihmojë të pranoni më mirë fundin e miqësisë suaj.
-Mendoni për personin që ishit kur u takuat me ish të dashurin tuaj.
- Mendoni për personin që ishte kur e takuat.
- Mendoni për arsyet tuaja për t'u miqësuar me të.
- Mendoni për personin që jeni tani. Si keni ndryshuar gjatë miqësisë suaj?
- Mendoni për personin që është bërë miku juaj i vjetër. Si ka ndryshuar ai?
- Merrni parasysh çdo ndryshim të madh që keni përjetuar ju dhe miku juaj që nga momenti i takimit deri në fund të miqësisë suaj.
- Rishikoni shënimet tuaja duke mbajtur parasysh se ndryshimi është i pashmangshëm, megjithëse mund të mos jetë i dukshëm pa shqyrtim të kujdesshëm. Ju dhe ish-miku juaj keni ndryshuar dhe mund të mos jeni më të pajtueshëm si miq. Kuptimi i këtij fakti dhe pranimi i tij pa fajësuar tjetrin do t'ju ndihmojë të ecni përpara.
 
PRANONI FAKTIN QË MIQËSIA JUAJ KA MARRË FUND.
Edhe pse mund të jetë e vështirë ta pranosh, ky është një hap i rëndësishëm në vazhdimësinë e jetës suaj. Për më tepër, pranimi i situatës do të thotë që ju keni gjetur paqen dhe nuk e mundoni më veten me supozime, emocione negative ose detaje të ndarjes që nuk mund t'i ndryshoni [6].
- Shihni në miqësinë tuaj një përvojë konstruktive për miqësitë tuaja të ardhshme. Shkruani se çfarë funksionoi dhe çfarë jo, më pas merrni vendimin tuaj se si të zgjidhni miqtë tuaj ose të ndërtoni marrëdhënie të qëndrueshme në të ardhmen.
 
PËRQENDRONI VËMENDJEN TUAJ NË GJËRA TË TJERA
Përqendrohuni në gjërat që mund të kontrolloni [7] . Nëse përqendroheni në veprimet e të tjerëve, do të ndaleni në supozime dhe momente që nuk mund t'i ndryshoni. Në vend të kësaj, përpiquni të përdorni kohën dhe energjinë tuaj për të mirën e veprimeve tuaja personale. Gjithashtu, fokusimi në veprimet dhe zgjedhjet tuaja do t'ju lejojë të jetoni në të tashmen, në vend që të qëndroni në të kaluarën. Këtu janë disa shembuj të veprimeve dhe zgjedhjeve personale ku mund të përqendroheni:
- njihni dhe kapërceni emocionet tuaja;
- veproni me dashamirësi dhe bujari ndaj të gjithëve, përfshirë edhe ish të dashurin tuaj;
- vendosni të kaloni kohë me familjen dhe miqtë e tjerë;
- bëni përpjekje për të ecur përpara në jetën tuaj.
 
NDËRPRENI ÇDO KONTAKT ME MIKUN TUAJ [8] .
Kjo do t'ju lejojë të bëni një hap prapa nga partneri juaj, gjë që do t'ju ndihmojë të rifitoni energjinë dhe kohën që do të kishit shpenzuar për të më parë. Akoma më mirë, kur ndaloni  bashkëveprimin me të, ka më pak gjasa të mendoni për të. Më në fund, duke ndërprerë çdo kontakt me ish-mikun tuaj, ju siguroheni që të mos rishfaqet asnjë ndërveprim të keq mes jush. Ju mund të konsideroni ndërprerjen e kontaktit me ish-in tuaj duke bërë këtë:
- të bllokoni numrin e tij të telefonit;
- injoroni ose fshini emailet e tij;
- mos u përgjigjeni ndaj mesazheve të tij;
- fshini ose bllokoni atë në rrjetet sociale;
- shmangni takimin me të.
 
MERRUNI ME DIÇKA QË MUND T'JU BËJË TË HARRONI HUMBJEN.
Nëse jeni duke kërkuar për një shpërqendrim afatshkurtër, mund të bëni një shëtitje, të shikoni një film ose të bëni pazar. Nga ana tjetër, nëse mendoni se do t'ju duhet një aktivitet më i gjatë, mund të konsideroni marrjen e një hobi ose vullnetarizimin e kohës tuaj për të ndihmuar të tjerët. Çfarëdo që të vendosni të bëni, është e rëndësishme që të kaloni kohën tuaj në një mënyrë ose në një tjetër ashtu që të kanalizoni ndjenjat dhe energjinë tuaj pozitivisht. Këtu janë disa aktivitete që mund t'i praktikoni ndër të tjera:
- vallëzimi ;
- marrja me muzikë;
- leximi;
- ushtrimet e ndryshme;
- ushtrimin e një aktiviteti sportiv;
- inicimi  i një projekt artistik;
- vullnetarizmi për një organizatë bamirësie;
- mentorimi ndaj dikujt tjetër.
 
MËSONI TË BËHENI MIK I VETVETES.
Të jesh miku i vetes do të thotë të njohësh veten më mirë dhe ta pranosh veten për atë që je. Tregoni dhembshuri për veten duke i folur me dashamirësi vetes dhe duke bërë aktivitete solo që ndërtojnë vetëbesimin tuaj dhe ju bëjnë të ndiheni të përmbushur.
- Për shembull, mund t'ju pëlqejë të shkruani ose të ecni vetë.
- Vendosni synime personale dhe zhvilloni një plan për t'i arritur ato. Sigurohuni që të krijoni  kuptim personal për ju, në vend që të jenë thjesht një mënyrë për të tërhequr vëmendjen e mikut tuaj të vjetër ose për ta bërë atë xheloz.
 
KALONI SA MË SHUMË KOHË DUKE U KUJDESUR PËR VETEN.
Ju duhet kohë për të kapërcyer fundin e miqësisë suaj. Gjatë këtij procesi, duhet të siguroheni që të kujdeseni për veten tuaj. Sigurohuni që të hani mirë, të pushoni mjaftueshëm, të menaxhoni emocionet tuaja në një mënyrë të shëndetshme dhe të mos e izoloni veten [9] . Mos harroni se ndonjëherë duhet të mendoni për veten së pari. Ju mund të përmirësoni mirëqenien tuaj duke:
- kërkuar shoqërinë e miqve ose të afërmve kur jeni vetëm;
- ngrënia e ushqimeve të shëndetshme në sasi të mjaftueshme;
- duke ushtruar në mënyrë adekuate;
- të kaloni kohë vetëm për t'u çlodhur dhe për të rifituar forcën;
- të flini mirë gjatë natës;
- Investoni kohën tuaj në aktivitetet që ju pëlqejnë.
 
KËRKONI SHOQËRI DIKUR TJETËR
Besojuni një miku ose të dashurit të besueshëm. Ruajtja e ndjenjave tuaja thellë brenda do t'ju lëndojë në planin afatgjatë. Kjo nuk do të thotë se duhet të rilidheni me mikun tuaj të vjetër, por ndoshta duhet të flisni për ndjenjat tuaja me dikë që ju pëlqen dhe i besoni. Miku ose i dashuri juaj mund t'ju japin mbështetje dhe dashuri përmes dëgjimit të tyre [10] . Megjithëse askush nuk mund ta zëvendësojë mikun tuaj të vjetër, i dashuri dhe një mik tjetër mund të ndihmojnë në zbutjen e ndikimit të humbjes.
 
BËNI MIQ TË RINJ.
Mund t'i drejtoheni mediave sociale ose thjesht të filloni diskutime me njerëz të tjerë që mund të takoni në jetën tuaj të përditshme. Njihuni me tiparet që kërkoni te një mik tani që jeni përkushtuar të krijoni të reja. Mund të kërkoni edhe cilësi pozitive në njohjet tuaja të reja që zotëronte ish-miku juaj më i mirë. Këtu janë disa mënyra për të bërë miq të rinj:
- përfshihuni në një diskutim me një të panjohur kur jeni në radhë në dyqan ushqimor;
- bisedoni me kamerierin në kafenenë tuaj lokale për hobin e tij;
- shkoni në një ekspozitë arti ose shfaqje muzikore dhe bisedoni me njerëzit që takoni atje;
- të takoni njerëz në internet përmes rrjeteve sociale;
- promovoni komunikimin mes jush dhe një personi tjetër;
- kultivoni sjellje të ndërsjella të hapjes me të tjerët;
- ftoni njohës të rinj të kalojnë kohë me ju.
 
KONSULTOHUNI ME NJË PSIKOLOG.
Nëse jeni duke luftuar për ta kapërcyer këtë humbje vetë, mund t'i drejtoheni një specialisti të shëndetit mendor [12] . Ai është një dëgjues i paanshëm dhe detyra e tij nuk është të bëjë gjykime. Nëse keni nevojë për dikë për të folur ose nëse mendoni se humbja e shokut tuaj ka krijuar një çekuilibër serioz në emocionet tuaja, mos hezitoni të kërkoni ndihmë. Ju nuk duhet ta kaloni këtë provë vetëm.
.....................................................................................
 
Përktheu Ismail Ismaili