Bedri Tahiri - I MBIJETUARI
Moderator 
Tregim
I MBIJETUARI
Gjithë armiqtë lë ta dinë,
Të shikojnë historinë,
Vetë koha u ka treguar,
Kushdo që na ka pushtuar,
Me lëkurë e ka paguar...
(Populli)
Kur i dha zor të ngrihej pa, se nuk bënte dot. Pesha e rëndë sipëri po e shtypte pamëshirshëm, sa po e ngufaste.
-O zot, ç’po ngjiste kështu? Ku gjendej e që kur ishte aty?
Atë moment, asgjë prej gjëje nuk i vinte ndërmend. Të gjitha i kishte harruar, mbase edhe emrin e vet. Obobo! I gjalli midis të vdekurve! Kush tha kështu? Cili po tallej me të, Luciferi? Po ndjehej keq, as i gjallë, as vdekur. Fantazmë? Ende nuk e dinte saktë, ishte në ketë botë apo jo? Nuk e merrte vesh as ku ishte, në varr, në skëterrë apo kushedi?
Fryma po i ikte dalëngadalë përdhunshëm. Nuk duroi më. Mblodhi atë trohë fuqi që i kishte mbetur damarëve të mavijosur, largoi barrët e rënda nga vetja dhe mezi u ngrit në bërryla.
-Oh, oh, oh, mori frymë thellë-thellë, i çliruar nga makthi mbytës. Zgurdulloi bebëzat, por nuk pa gjë prej gjëje, ishte burg i zi. Ashtu, nëpër terr, pasi i erdhën sytë, dalloj ca kontura të paqarta, ca si hije a torzo frikësuese, që ia ngjethen mishtë. Mornica të ftohta ia përshkuan shtatin e drobitur.
-Ku je ori hënëshkreta, mori çapkëne lozonjare, që bredh si bishtdredhur e nuk më falë pakëz dritë për të dalluar ketë amorfeditet çmendës, shpërtheu plot duf.
Ndoshta jam në botën tjetër, diku në fundin e ferrit, dhe unë i ziu po çirrem kot më kot, i tha vetës. Majat e bërrylave i kishin sharruar në pellgjet e gjakut të trashur. Preku edhe me duar, kudo qull. Nuhati përreth, kundërmonte veç erë vdekjeje. Mendja i qe ngatërruar lëmsh. Sakaq u kujtua ta prekte edhe trupin e vet. Hë për hë nuk ndjeu dhembje askund. Mos ishte ëndërr?!...
Me sa di, mbrëmë, në të perënduar të diellit, të gjithë tok, mbi njëqind e pesëdhjetë veta, ishim këtu diku rrotull, në lëndinën e madhe të Përroit të Ujkut, sikur zuri fillin e mendimeve... Atë ditë herët kishte zbritur nga katundi, me gjysmë thesi miell misri në shpinë. Për pak kohë qëndroi edhe në SHTAB, tek djali i tretë, Agroni, që ishte komandant batalioni.
-Babë, sonte rri këtu, nesër shohim e bëjmë,- i tha ai me zë lutës, se i dhimbsej ta bënte gjithë atë rrugë.
-Nuk mundem, biro, atje janë të gjithë, mbi pesë copë katunde janë mbledhur aty. Shumë gojë presin me shpirt ndër dhëmbë, kishte ngulur këmbë ky.
Dhe, si përherë, u tha, u bë. Ashtu e kishte pasur denbabaden, si zot shtëpie, në një familje të madhe, nuk ia prishte askush. Edhe rrugës, në shumë vende e lusnin që të mos shkonte andej se nuk pritej mirë.
-Mirë e keq, me të gjithë!-ua kthente ai, pa ndaluar gjëkundi.
Me të arritur afër, kuptoi se aty më herët kishte krisur hataja. Vendi ngjante në vorbulle uji të pistë. Lugetërit, me dhëmbë të shpërvjelur e sy përdalë, i kishin vu në qark dhe po i veçonin ata që i hante puna për ta larë lëmin. Ju do ta paguani në vend të atyre që po na
vrasin. Kuptuat? Ehë, u kënaqet dje, kur dhjetëra arkivole i nisem për Beograd? Sigurisht që po. Do ta shihni ju dreqër me bishta, do ta shihni!-zgërdhiheshin ata si të marrë.
As që provoi ta lakonte rrugën a të shmangej gjëkundi. Ashtu, kokëlart eci drejt tyre.
-Si të quajnë, o plak?
- Kreshnik, Kreshnik Dreni.
-Sa djem i ke?
-Nëntë.
-Po në UÇK e ke ndonjë?
-Po, shtatë.
-A të ka shkuar mendja se do të mbetesh pa ta?
-Po, që kur kanë dalë maleve për liri.
-Dhe, nuk të dhimbsen?
-Aspak. Rënia për atdhe nuk është vdekje, ajo është lindje, është nder, është krenari, është pavdekësi...
-Mjaft, plak matuf! Edhe ti dil këtej me banditët, u hakërrye me tërsëllëm oficeri kokëtullac, duke e qëlluar nga inati me qytë automatiku në gjoksin e tharë dërrasë. Më të tjerë nuk ndau nga turma, ky qe i fundit...
-Hopa, ndihmo Zot!- bëri duke lëshuar një çirrje mërmëritëse, më shumë me hundë, sa as vetë nuk e mori vesh ç’tha, duke provuar sërish të merrte këmbët. Of, seç e theri diçka nën gjurin e majtë. Shpejt ra gërmuq, pa bërë asnjë çap tutje. Me mund zbathi opingën prej gome mbushur përplot gjak. Lehtë-lehtë, me majat e gishtërinjve të thatë e të zverdhur nga nikotina zuri ta kontrollonte këmbën që nga gishti i madh. Pak përmbi zog, në çorapen prej leshi, gjeti vrimën sa hynte gishti tregues. Pa, pa, pa, qenkësha plagosur...
Ore, kjo duhej t'i kujtohej edhe më herët. Uh, ua marrsha të keqen, ua marrsha, mos ma zini për të madhe se kam rrjedhur fare! Pasi i kishin larguar bukur ca nga të tjerët, i kishin mbështetur me fytyrë për një gardhi të fortë prej thuprash shkoze të bardhë. Shumë tyta, si gojë nepërkash, ishin kthyer drejt tyre. Jeta e vdekja ballë për ballë, fare pranë e pranë. Dielli as nuk ecte, as nuk ngrohte. Zymtësi mbytëse. Qielli lotonte në heshtje. Burrat shkëmbinj graniti. Skenë makabare. Djajtë i vidhnin me sy gjarpri.
Vallë, ç ‘prisnin më? U dhimbseshin?! Bah, ç’fjalë ishte kjo? Qyfyre! Bishat të ndjenin dhembshuri!!! Andaj? Po, helbete, mos ndonjëri do të binte në gjunjë për të kërkuar mëshirë. Apo, edhe më keq, të hiqej plisi nga koka e të përdhosej! Ah, jo barbarë karpatianë jo, soji ynë s'ka të tillë, që t'ua kënaqin zemrat e katranosura...
-Zjarr!- bërtiti me sa zë që kishte kryesatanai që si duket ua lexoi mendjen të gjithëve, duke qëlluar i pari me revolverin rus.
Brrrrr... brrrrr... brrrrrrrrrr... gogësinë mitralozat pandërprerë. Dhe, tymnajë... gjakosje... ofshamë... rënkime... shembje... përthyerje... përpëlitje... sharje... katandisje...
- Mbaruam!
-Mund të jetë ndonjë i gjallë!
-Ndoshta!
-Secilit edhe nga një plumb në kokë!
Dhe, serish krisma të thata e më të rralla. Një nga një. Ky qe rrëzuar para kohe. Të tjerët ranë mbi të. Këmba iu kishte nxehur, por nuk e dinte, ishte nga gjaku i tyre apo... Kur e shqelmoi xhelati nuk lëvizi fare, as frymë nuk mori. Çklek, zhurmoi mekanizmi i automatikut në të thatë, mu pranë veshit të tij. Tyta e gici në zverk. Edhe kur ia ndërroi karikatorin e dëgjoi fare. Por, plumbi i ri u zbraz në tjetrin afër tij. Çudi, kështu kishte shpëtuar edhe në masakrën e Tivarit. Tamam kështu, nën kufoma...
Më nuk i kujtohej ç’kishte ngjarë në atë kasaphanë. Çdo gjë ishte mjegulluar. Ca si zhurma të çjerra i kishte ndjerë deri vonë, si në kllapi. Ah, më falni, për pak harrova Adilin, djalin e vetëm të Veselit, që deri vonë e dëgjova tek lypte ujë dhe rropatej me mortjen e zezë. Ai më së shumti na pati prekur në shpirt. Djalë hasreti më! Të gjithë u përpoqëm ta mbulojmë me trupat tanë, por e morën të shkretin. Ashtu e ka jeta, peri këputet ku është më së holli...
Për herë të fundit provoi të largohej nga ajo mynxyrë llahtarie. Kësaj here këmba nuk e mbajti hiç. Sytë iu mbushën xixëllonja dhe ra si pa shpirt. U alivanos. Ishte në të aguar. Ca zëra të përçartë përherë e më afër...
Kur erdhi në vete ishte në spitalin ushtarak në Likoc. Infermierja, përplot kujdes, me fashë të la- gur ia freskonte buzët e shkrumbuara. Hapi sytë dhe shikoi anash. I bëhej se kishte parë ëndërr të frikshme. Nuk i besohej që e kishte mbijetuar vdekjen e sigurt.
Punë fati, bëri me vete, duke marrë në dorë plumbin vrastar, që mjeku ia kishte lënë në gotën e qelqtë, aty pranë krevatit prej dërrasash të vjetra ahu.
